Zakaz tortur i złego traktowania - minimalny stopień dolegliwości

Trybunał przypomina, że złe traktowanie, które wchodzi w zakres artykułu 3 Konwencji, powinno odznaczać się pewnym minimalnym stopniem dolegliwości. Ocena tego minimum jest co do zasady względna; zależy od wszystkich elementów stanu faktycznego, a szczególnie od czasu trwania traktowania, jego skutków dla stanu psychofizycznego, a także niekiedy od płci, wieku i stanu zdrowia ofiary. Pośród innych czynników które należy uwzględnić znajduje się cel takiego traktowania, jak również intencje i pobudki, które do niego doprowadziły (zob. na przykład, El Masri przeciwko „Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii” [Wielka Izba], nr 39630/09, ETPCz 2012). Trybunał uznawał w przeszłości pewne rodzaje traktowania za „nieludzkie” – w szczególności, gdy było ono stosowane przez wiele godzin i z premedytacją oraz spowodowało albo rzeczywiste uszkodzenie ciała, albo przynajmniej dotkliwe cierpienia fizyczne lub psychiczne, a także za „poniżające”, gdy było ono tego rodzaju, że wywoływało w ofiarach uczucie strachu, udręki i niższości, które mogło powodować ich poniżenie i upokorzenie (zob. pośród wielu innych, Labita przeciwko Włochom [Wielka Izba], nr 26772/95, ETPCz 2000-IV).

Nawet przy braku poważnych i trwałych obrażeń Trybunał uznał, że kara cielesna wymierzona nastolatkowi powinna być uznana za „poniżającą” w zakresie, w jakim naruszyła to co właśnie chroni artykuł 3, to jest godność i nietykalność fizyczną osoby (Tyrer przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 25 kwietnia 1978 roku, seria A nr 26). Podobnie w sprawie dotyczącej przypadku nękania osoby niepełnosprawnej fizycznie i umysłowo, Trybunał uznał, iż uczucie strachu i bezradności spowodowane takim traktowaniem były na tyle dolegliwe, aby osiągnąć poziom dolegliwości wymagany w celu zastosowania postanowień artykułu 3 Konwencji, chociaż skarżący doznał obrażeń fizycznych tylko w jednym przypadku (Đorđević przeciwko Chorwacji, nr 41526/10, ETPCz 2012).

Trybunał wielokrotnie rozpatrywał pod kątem artykułu 3 sytuacje, w których skarżący nie doznali obrażeń fizycznych (zob. na przykład, Gäfgen przeciwko Niemcom [Wielka Izba], nr 22978/05, ETPCz 2010, wyrok dotyczący gróźb zastosowania tortur, oraz Kurt przeciwko Turcji, 25 maja 1998 roku, Zbiór wyroków i decyzji 1998-III dotyczący zaginięcia bliskiej osoby).

Abu przeciwko Bułgarii (Skarga nr 26827/08)

Standard: 4677

Nota źródłowa

Trybunał konsekwentnie podkreślał, że podlegające ocenie cierpienie i poniżenie musi w każdym razie wykraczać poza ten nieuchronny poziom cierpienia i poniżenia, jaki związany jest z daną formą prawnie uzasadnionego traktowania lub karania. W odniesieniu do osób osadzonych lub tymczasowo aresztowanych, Trybunał wielokrotnie zwracał uwagę na to, że środki pozbawiające osobę wolności mogą często zawierać tego rodzaju elementy. Jednakże, zgodnie z Artykułem 3 Konwencji Państwo musi zagwarantować, aby dana osoba przebywała w areszcie w warunkach pozostających w zgodzie z zasadą poszanowania ludzkiej godności, aby forma i metoda wykonania danego środka nie powodowała poddania tej osoby uciążliwościom i cierpieniom o intensywności przekraczającej nieuchronny poziom cierpienia związany z pozbawieniem jej wolności, oraz aby – przy uwzględnieniu praktycznych wymogów związanych z osadzeniem – jej zdrowie i dobro były odpowiednio chronione (patrz sprawa Kudła oraz Wenerski przeciwko Polsce, nr 44369/02, 20 stycznia 2009).

Władze odpowiedzialne za pobyt skarżącego w areszcie – tolerując niesprawność jego pompy morfinowej od chwili aresztowania przez okres dwóch i pół lat, przy uwzględnieniu szczególnego stanu zdrowia skarżącego, który cierpiał na chroniczne bóle – działały uchybiając obowiązkowi zapewnienia skutecznej opieki medycznej, i że skarżący został poddany nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu z naruszeniem Artykułu 3 Konwencji.

Kupczak przeciwko Polsce (Skarga nr 2627/09)

Standard: 4676

Nota źródłowa