Zakaz tortur i złego traktowania - aspekt proceduralny

Jeżeli jednostka ma uzasadnione roszczenie, że została poddana niewłaściwemu traktowaniu z naruszeniem art. 3 przez funkcjonariuszy pozwanego Państwa lub wskutek działań podjętych przez obcych funkcjonariuszy za zgodą i pomocnictwem tego Państwa, postanowienie to w związku z ogólnym obowiązkiem Układających się Stron wynikającym z art. 1 Konwencji dotyczącym „zapewnienia każdemu człowiekowi, podlegającemu ich jurysdykcji, prawa i wolności określonych w … [niniejszej] Konwencji”, pociąga za sobą przeprowadzenie gruntownego oficjalnego śledztwa pozwalającego na ustalenie oraz ukaranie osób odpowiedzialnych. W przeciwnym razie ogólny zakaz prawny tortur i nieludzkiego i poniżającego traktowania albo karania byłby, mimo jego fundamentalnego znaczenia, nieskuteczny w praktyce i w niektórych przypadkach funkcjonariusze Państwa mogliby nadużywać praw osób podlegających ich kontroli w sposób całkowicie bezkarny (patrz, między innymi, Assenov i Inni przeciwko Bułgarii, 28 października 1998, Reports of Judgments and Decisions 1998-VIII; Ilaşcu i Inni; oraz El-Masri)

Śledztwo w sprawie poważnych zarzutów niewłaściwego tratowania musi być zarówno niezwłoczne, jak i gruntowne. Oznacza to, że władze muszą działać z urzędu z chwilą gdy sprawa zostanie im zakomunikowana i zawsze muszą podjąć poważną próbę wyjaśnienia tego, co się stało i nie powinny polegać na pochopnych lub nieuzasadnionych wnioskach w celu zamknięcia śledztwa lub podejmować na ich podstawie decyzje. Powinny podjąć wszelkie zasadne działania im dostępne w celu zabezpieczenia dowodów w sprawie, w tym między innymi, zeznań naocznych świadków i dowodów sądowych. Wszelkie niedociągnięcia śledztwa, które podważają jego zdolność do ustalenia przyczyny szkód lub tożsamości osób odpowiedzialnych stwarzają ryzyko naruszenia tego standardu.

Śledztwo powinno być niezależne od władzy wykonawczej. Niezależność śledztwa oznacza nie tylko brak związków zwierzchnictwa lub instytucjonalnych, ale również niezależność w ujęciu praktycznym. Ponadto poszkodowany powinien mieć możliwość skutecznego udziału w śledztwie w takiej bądź innej formie (patrz El-Masri i Al-Skeini i Inni przeciwko Wielkiej Brytanii [WI], nr 55721/07).

Husayn (Abu Zubaydah) przeciwko Polsce (Skarga nr 7511/13)

Standard: 4672

Nota źródłowa