Krytyka sądów i sędziów oraz jej granice

Artykuł dotyczył zdarzenia, które stanowiło przedmiot usprawiedliwionego zainteresowania opinii publicznej. Wskazać należy, że czyn powoda z uwagi na jego szczególną naganność (prowadzenie pojazdu bez uprawnień, pod wpływem alkoholu, naruszenie przepisów ruchu drogowego, w końcu ucieczka z miejsca wypadku) i dramatyzm jego następstw (śmierć piętnastoletniego chłopca) wzbudził silną reakcję opinii publicznej i słuszne potępienia. Świadczył o tym między innymi marsz protestacyjny zorganizowany przez oburzonych obywateli, czy złożona przez nich petycja postulująca podwyższenie kar kryminalnych za takie czyny, jakich dopuścił się powód. Również proces karny powoda i zapadły w tym procesie wyrok skazujący stanowił przedmiot szerokiego zainteresowania opinii publicznej. Z tych względów nie można odmówić opinii publicznej prawa do bycia poinformowaną o tych zdarzeniach. W efekcie nie można również odmówić pozwanemu prawa do informowania o tym opinii publicznej. Jak trafnie wskazał sąd okręgowy, wszystkie fakty opisane w artykule pozwanego miały w istocie miejsce. Strona powodowa dochowała należytej staranności zarówno w zakresie gromadzenia materiału prasowego, jak i jego wykorzystania.

Skarżący w apelacji kwestionuje prawo pozwanych do upublicznienia informacji o popełnionym przez niego przestępstwie oraz zapadłym w stosunku do niego wyroku skazującym. Paradoksalnie, w świetle konstrukcji pozwu, faktycznym źródłem naruszenia dóbr osobistych powoda jest jego własne, naganne postępowanie. Publikacja pozwanego stanowi w istocie jedynie konsekwencje własnych działań powoda, który poprzez swoje naganne zachowanie sam uczynił się przedmiotem zainteresowania opinii publicznej, zaś jego zachowanie i postawa stały się przedmiotem uzasadnionego oburzenia i krytyki ze strony społeczeństwa. W efekcie powód nie może obecnie domagać się prawa do „bycia zapomnianym”. Społeczeństwo ma bowiem prawo do informacji o ukaraniu sprawcy szczególnie nagannych przestępstw, które spotkały się z powszechnym oburzeniem opinii publicznej. W tym wypadku autonomia informacyjna powoda z przyczyn wskazanych powyżej nie może przeważyć nad interesem społecznym związanym z publikacją pozwanych.

W szczególności w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wskazuje się na obowiązek prasy informowania o wszystkich sprawach wzbudzających publiczne zainteresowanie. Obowiązek ten rozciąga się również na informowanie i komentowanie procesów sądowych, w szczególności w sprawach wzbudzających uzasadnione zainteresowanie z uwagi na ich przedmiot lub osoby biorące w nich udział. Jest to całkowicie zgodne z warunkiem publiczności rozpraw i wydanych orzeczeń sądowych (zob. m.in. wyrok z 11 stycznia 2000 r. w sprawie (...)przeciwko Austrii, skarga nr (...), wyrok z 7 lutego 2012 r. w sprawie (...) przeciwko Niemcom, skarga nr (...) oraz z 16 kwietnia 2009 r. w sprawie (...) przeciwko Norwegii, skarga nr (...)).

Wyrok SA w Warszawie z dnia 9 marca 2018 r., VI ACa 1694/16

Standard: 18957 (pełna treść orzeczenia)