Wykładnia pakietów socjalnych przy odpowiednim zastosowaniu art. 65 § 2 k.c.

Należąc do autonomicznych źródeł prawa pracy, pakiety socjalne podlegają interpretacji zgodnej z zasadami wykładni aktów normatywnych, a nie odpowiednio i posiłkowo stosowanych zasad wykładni oświadczeń woli składających się na treść czynności prawa cywilnego. Możliwe jest jednak w drodze wyjątku i z dużą ostrożnością odpowiednie (z mocy art. 300 k.p.) i jedynie posiłkowe stosowanie do wykładni zawartych w nich postanowień (przepisów prawa) art. 65 k.c., w sytuacji gdy zawodzą metody wykładni przyjęte w odniesieniu do interpretacji treści aktów normatywnych (wyroki SN z dnia 19 marca 2008 r., I PK 234/07; z dnia 9 lipca 2009 r., II PK 232/08 i z dnia 26 lipca 2011 r., I PK 27/11). Szczególne znaczenie ma w tym przypadku wykładnia skierowana na ustalenie celu, woli i zamiaru stron porozumienia zbiorowego (wyroki SN z dnia 10 listopada 1999 r., I PKN 345/99 i z dnia 11 lutego 2004 r., III PZP 12/03).

Wyrok SN z dnia 13 czerwca 2012 r., II PK 288/11

Standard: 58975 (pełna treść orzeczenia)

Znaczenie wykładni subiektywnej porozumień zbiorowych zaliczanych do prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., innych niż układy zbiorowe, jest większe niż w przypadku układów zbiorowych, co wynika z mniejszego sformalizowania procesu ich tworzenia i braku sprawowanej przez organy publiczne kontroli rejestracyjnej, w rezultacie czego akty te są bliższe "zwykłej" umowie niż układy zbiorowe (wyrok SN z dnia 19 marca 2008 r., I PK 232/07).

Wyrok SN z dnia 14 września 2010 r., II PK 67/10

Standard: 59009 (pełna treść orzeczenia)

Znaczenie wykładni subiektywnej porozumień socjalnych jest większe niż w przypadku układów zbiorowych, co wynika z faktu mniejszego sformalizowania procesu ich tworzenia i braku sprawowanej przez organy publiczne kontroli rejestracyjnej, w rezultacie czego akty te są bliższe "zwykłej" umowie niż układy zbiorowe .

Porozumienia zbiorowe inne niż układ zbiorowy pracy są z reguły aktami epizodycznymi, o ograniczonym zakresie przedmiotowym i krótkim okresie obowiązywania, co ułatwia badanie woli "prawodawcy historycznego" oraz zwiększa znaczenie rozpatrywanej (subiektywnej) metody funkcjonalnej interpretacji tekstu prawnego. Z tego względu, w celu interpretacji rozważanej kategorii porozumień zbiorowych, Sąd Najwyższy odwoływał się w niektórych orzeczeniach do reguł wykładni umów określonych w art. 65 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p. (zob. np. uz. wyroków z 15 marca 2006 r., II PK 143/05 i z 18 stycznia 2007 r., II PK 179/06 ).

W ocenie Sądu Najwyższego w obecnym składzie odwołanie się do tych reguł może być uzasadnione. Należy jednak wyraźnie zastrzec, że skoro porozumienia zbiorowe zaliczane do prawa pracy na gruncie art. 9 § 1 k.p. są aktami normatywnymi, a nie czynnościami prawnymi (umowami), to nie ma podstaw, aby art. 65 § 2 k.c. stosować do nich w sposób bezpośredni (tak SN w wyroku z 19 marca 2008 r., I PK 226/07 ; zob. także wyrok z 12 grudnia 2001 r., I PKN 729/00). Nie wyłącza to jednak dopuszczalności posiłkowego stosowania wskazanych w tym przepisie reguł wykładni umów w zakresie, w jakim wykładnia językowa i systemowa porozumienia nie prowadzi do ustalenia normy prawnej zawartej w treści interpretowanych postanowień tego rodzaju aktu prawnego.

Wyrok SN z dnia 19 marca 2008 r., I PK 232/07

Standard: 59660 (pełna treść orzeczenia)