Nieważność czynności prawnej dokonanej wbrew zakazowi zbywania lub obciążania nieruchomości (art. 756[4] k.p.c.)
Zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych (art. 755 - 757 k.p.c.) Zabezpieczenie przez nakazanie wpisu stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej (art. 755 § 1 pkt 5 k.p.c.)
Zakaz zbywania lub obciążania nieruchomości ustanowiony w celu zabezpieczenia roszczenia o uznanie czynności prawnej dłużnika za bezskuteczną wobec wierzyciela służy przede wszystkim zapobiegnięciu konsekwencjom dalszego zbycia lub obciążenia tego składnika majątku (por. art. 756[3] i art. 756[4] k.p.c.), a tym samym zapewnieniu szeroko rozumianej skuteczności wyroku uwzględniającego powództwo pauliańskie. Jako taki stanowi jedną z postaci zabezpieczenia prawa do zaspokojenia z rzeczy, które będzie przysługiwać uprawnionemu na podstawie art. 532 k.c. w razie uwzględnienia powództwa, z którym wystąpił w postępowaniu głównym. Uzyskanie tego rodzaju zabezpieczenia i ujawnienie go w księdze wieczystej powoduje, że uprawnionego należy uznać za osobę, której przysługuje prawo osobiste zabezpieczone na nieruchomości w rozumieniu art. 922 k.p.c., co uzasadnia przyznanie mu statusu uczestnika postępowania egzekucyjnego toczącego się co do tej nieruchomości (por. odpowiednio wyrok SN z dnia 15 czerwca 2007 r., II CSK 97/07
Uchwała SN z dnia 16 czerwca 2021 r., III CZP 60/19
Standard: 58742 (pełna treść orzeczenia)
Przepis art. 756[4] § 2 k.p.c., obowiązujący od dnia 1 czerwca 2017 roku stanowi, iż czynność prawna dokonana wbrew zakazowi zbywania lub obciążania nieruchomości, która na urządzoną księgę wieczystą jest nieważna jeśli dokonano wpisu w księdze wieczystej ostrzeżenia o zakazie zbywania lub obciążania prawa.
Nieważność, o której mowa przytoczonym przepisie jest nieważnością bezwzględną, co oznacza że czynność prawna nie wywołuje żadnych skutków w sferze cywilnoprawnej i istnieje od początku dokonania czynności (ex tunc). Nie jest możliwa konwalidacja czynności na podstawie późniejszych zdarzeń czy czynności prawnych
Postanowienie SO w Krakowie z dnia 20 stycznia 2020 r., II Ca 2462/19
Standard: 58740 (pełna treść orzeczenia)