Małżeństwa jednopłciowe i związki partnerskie (zakaz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną)

Kwestie stanu cywilnego i wiążące się z nim normy dotyczące małżeństwa, są materią należącą do kompetencji państw członkowskich i prawo Unii tej kompetencji nie narusza (zob. podobnie wyroki: z dnia 2 października 2003 r., Garcia Avello; z dnia 1 kwietnia 2008 r., Maruko, C‑267/06; a także z dnia 14 października 2008 r., Grunkin i Paul, C‑353/06). Państwa członkowskie mają zatem swobodę w zakresie wprowadzenia małżeństwa dla osób tej samej płci (wyrok z dnia 24 listopada 2016 r., Parris, C‑443/15). Jednak z utrwalonego orzecznictwa wynika, że państwa członkowskie powinny wykonywać tę kompetencję zgodnie z prawem Unii, a w szczególności zgodnie z postanowieniami traktatu dotyczącymi swobody przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich przyznanej każdemu obywatelowi Unii (zob. podobnie wyroki: z dnia 2 października 2003 r., Garcia Avello, C‑148/02; z dnia 14 października 2008 r., Grunkin i Paul, C‑353/06; a także z dnia 2 czerwca 2016 r., Bogendorff von Wolffersdorff, C‑438/14).

Pozostawienie państwom członkowskim możliwości udzielenia lub odmowy udzielenia zgody na wjazd i pobyt na ich terytorium obywatela państwa trzeciego, którego małżeństwo z obywatelem Unii tej samej płci zostało zawarte w jednym z państw członkowskich zgodnie z prawem tego państwa, w zależności od tego, czy przepisy prawa krajowego przewidują małżeństwo osób tej samej płci, miałoby ten skutek, że swoboda przemieszczenia się obywateli Unii, którzy skorzystali już z tej swobody, różniłaby się w poszczególnych państwach członkowskich w zależności od takich przepisów prawa krajowego (zob. analogicznie wyrok z dnia 25 lipca 2008 r., Metock i in., C‑127/08). Taka sytuacja byłaby niezgodna z orzecznictwem Trybunału

Obowiązek uznania przez państwo członkowskie małżeństwa osób tej samej płci, zawartego w jednym z państw członkowskich zgodnie z prawem tego państwa, wyłącznie do celów przyznania pochodnego prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego, nie ma wpływu na instytucję małżeństwa w tym pierwszym państwie członkowskim, zdefiniowaną przez prawo krajowe i należącą do kompetencji państw członkowskich. Nie oznacza on, by państwo członkowskie było zobowiązane do wprowadzenia w swoim prawie krajowym instytucji małżeństwa osób tej samej płci. Sprowadza się on do obowiązku uznania takich małżeństw, zawartych w innym państwie członkowskim i zgodnie z prawem tego państwa, wyłącznie do celów wykonywania praw, które osoby te wywodzą z prawa Unii. Tak więc tego rodzaju obowiązek uznania wyłącznie do celów przyznania pochodnego prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego nie narusza tożsamości narodowej ani nie zagraża porządkowi publicznemu danego państwa członkowskiego.

Wyrok TSUE z dnia 5 czerwca 2018 r., C-673/16

Standard: 18064 (pełna treść orzeczenia)

Stan cywilny i wynikające z tego świadczenia to kwestie, które należą do kompetencji państw członkowskich, i że prawo Unii tej kompetencji nie narusza. Jednakże przy wykonywaniu tej kompetencji państwa członkowskie powinny przestrzegać prawa Unii, w szczególności przepisów dotyczących zasady niedyskryminacji (zob. wyrok z dnia 1 kwietnia 2008 r., Maruko, C‑267/06).

Państwa członkowskie mają zatem swobodę w zakresie wprowadzenia małżeństwa dla osób tej samej płci lub alternatywnej formy prawnego uznania ich relacji, a także w razie potrzeby określenia, od jakiej chwili takie małżeństwo lub taka alternatywna forma będą wywoływać skutek.

Wyrok TSUE z dnia 24 listopada 2016 r., C-443/15

Standard: 51691 (pełna treść orzeczenia)