Odpowiedzialność za niezgodne z prawem działanie komornika w razie oddalenia skargi na jego czynność

Podstawową przesłanką odpowiedzialności Skarbu Państwa jest niezgodne z prawem działanie funkcjonariusza państwowego, w tym przypadku – sędziów (sądu) wydających orzeczenie i komornika – prowadzącego egzekucję. Do dalszych przesłanek tej odpowiedzialności należy szkoda, będąca następstwem wspomnianego działania niezgodnego z prawem. 

Jeżeli komornik dopuści się w postępowaniu egzekucyjnym uchybień, lecz skarga na czynności komornika zostanie prawomocnym orzeczeniem oddalona, ewentualna szkoda poniesiona przez osobę uczestniczącą w postępowaniu wiąże się przyczynowo już nie z uchybieniem komornika, lecz z orzeczeniem sądu. Pogląd ten, wyrażony również w późniejszych orzeczeniach (zob. np. wyrok SN z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 423/98) podziela Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym kasację w niniejszej sprawie.

Wyrok SN z dnia 20 stycznia 2005 r., III CK 169/04

Standard: 58028 (pełna treść orzeczenia)

W razie oddalenia skargi dłużnika na czynności komornika, dłużnik nie może na podstawie art. 769 § 1 k.p.c. skutecznie dochodzić od komornika naprawienia szkody, gdyż nie wiąże się ona już przyczynowo z uchybieniem komornika, lecz z orzeczeniem sądu. Skierowane zatem przeciwko komornikowi żądanie, powinno być oddalone z powodu braku legitymacji biernej.

W ustalonym stanie faktycznym powód wykorzystał skargę na czynności komornika, jako adekwatny środek do zapobieżenia szkodzie, lecz nie osiągnął zamierzonego skutku, gdyż skarga została oddalona. W takiej sytuacji nie może on na podstawie art. 769 § 1 k.p.c. skutecznie dochodzić naprawienia ewentualnej szkody od komornika, gdyż szkoda ta wiąże się przyczynowo już nie z uchybieniem komornika, lecz z orzeczeniem sądu. A zatem po stronie komornika zachodzi brak legitymacji biernej (por. orzeczenie SN z dnia 7 października 1977 r., I CR 362/77)

Wyrok SN z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 423/98

Standard: 29434 (pełna treść orzeczenia)