Osobiste stawiennictwo, forma postępowania cywilnego

Trybunał przypomina, że Artykuł 6 Konwencji nie gwarantuje prawa do osobistego stawiennictwa przed sądem rozpatrującym sprawy cywilne, a raczej bardziej ogólne prawo do przedstawienia swojej sprawy przed sądem w sposób skuteczny oraz korzystania przez strony z zasady równości broni. Artykuł 6 ust. 1 pozostawia państwu wolny wybór środków, które zostaną wykorzystane w celu zagwarantowania stronom tych praw (zob., między innymi, Steel i Morris przeciwko Wielkiej Brytanii, skarga nr 68416/01, ECHR 2005-II, oraz Wierzbicki przeciwko Polsce, skarga nr 24541/94, z dnia 18 czerwca 2002 roku).

Pomoc prawna w sprawach cywilnych nie jest także obowiązkowa, chociaż, w pewnych okolicznościach, Artykuł 6 ust. 1 może nałożyć na państwo obowiązek zapewnienia pomocy adwokata, jeżeli jest ona niezbędna w celu umożliwienia skutecznego dostępu do sądu (zob. Airey przeciwko Irlandii, z dnia 9 października 1979 roku, Seria A nr 32, s. 14-16 ).

Zatem kwestie dotyczące osobistego stawiennictwa, formy postępowania (ustna lub pisemna) oraz zastępstwa procesowego należy zbadać w szerszym kontekście “rzetelnego procesu” gwarantowanego na mocy Artykułu 6 Konwencji. Zadaniem Trybunału jest ustalenie, czy skarżącemu, stronie postępowania cywilnego, stworzono uzasadnioną możliwość zdobycia wiedzy oraz ustosunkowania się do poczynionych obserwacji lub dowodów, na które powołują się inne strony postępowania, jak również przedstawienia swojej sprawy w okolicznościach, które nie postawiły go w wyraźnie niekorzystnej sytuacji vis‑à‑vis strony przeciwnej (zob. Krčmář i inni przeciwko  Republice Czeskiej, skarga nr 35376/97, z dnia 3 marca 2000 roku; Dombo Beheer B.V. przeciwko Holandii, z dnia 27 października 1993 roku, Seria A nr 274; oraz Rasmussen przeciwko Polsce, skarga nr 38886/05, z dnia 28 kwietnia 2009 roku).

Siwiec przeciwko Polsce (Skarga nr 28095/08)

Standard: 4515

Nota źródłowa