Forma pełnomocnictwa i forma umowy darowizny zawarta przez pełnomocnika
Forma i wykonanie umowy; wydanie rzeczy obdarowanemu; darowizna rękodajna; wola darmego przysporzenia (art. 890 k.c.) Forma pełnomocnictwa (art. 99 k.c.)
Zgodnie z art. 890 k.c. oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego, zaś art. 99 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
Z dyspozycji art. 108 k.c. jasno wynika, że pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonywa w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.
Wyrok SA w Krakowie z dnia 10 lipca 2018 r., I ACa 1443/17
Standard: 28774 (pełna treść orzeczenia)
Umowa darowizny zawarta przez pełnomocnika darczyńcy nie mającego umocowania w formie aktu notarialnego staje się ważna z mocą wsteczną, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Ogólna norma art. 99 § 1 k.c. przyjmuje tzw. pochodną formę czynności dla pełnomocnictwa stanowiąc, że jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Usprawiedliwia to przyjęcie zasady, że również pełnomocnictwo do dokonania darowizny powinno mieć formę aktu notarialnego.
Art. 95 k.c. Przepis ten dopuszcza, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie albo wynikających z właściwości czynności prawnej, dokonanie każdej czynności prawnej przez pełnomocnika, przesądzając jednocześnie, że czynność dokonana przez pełnomocnika w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Oznacza to, że pełnomocnik działający w granicach umocowania może dokładnie tyle, ile reprezentowana przez niego strona czynności prawnej (por. podobny sens wyroku SN z dnia 27 września 1976 r., IV CR 368/76). Mając na uwadze tę tożsamość uprawnień w tym zakresie, konsekwentnie należy przyjąć, że skoro ustawa dopuszcza konwalidację czynności dokonanej przez darczyńcę bez zachowania formy aktu notarialnego, to również taka konwalidacja następuje w razie spełnienia świadczenia objętego umową darowizny przez pełnomocnika darczyńcy.
Postanowienie SN z dnia 12 marca 2015 r., I CSK 135/14
Standard: 56574 (pełna treść orzeczenia)