Sporządzenie nowego aktu urodzenia dziecka w razie przysposobienia pasierba (art. 121[1] k.r.o.)

Nowy akt urodzenia przysposobionego sporządza się również dla dziecka przysposobionego przez męża matki lub żonę ojca, jeżeli przez przysposobienie powstają skutki określone w art. 121 k.r.o.

Sporządzenie nowego aktu urodzenia przysposobionego i utajnienie dawnego aktu ma na celu ukrycie adopcji zarówno przed otoczeniem, jak i przed dzieckiem przysposobionym. Nie wydaje się, by cel ten odnosił się w równym stopniu do wszystkich sytuacji faktycznych, w których dochodzi do przysposobienia pasierba. W szczególności nie wchodzi on w grę, gdy adopcja pasierba przez męża lub żonę nastąpiła po śmierci drugiego małżonka, który był naturalnym rodzicem dziecka. Przysposobienie przez pozostałego przy życiu ojczyma lub macochę wydaje się być korzystne dla dziecka, nie musi się jednak z tym łączyć ustanie praw i obowiązków wynikających z pokrewieństwa między przysposobionym a rodziną zmarłego ojca lub matki.

Zatajenie przysposobienia całkowitego stosować należy do przysposobienia pasierba jedynie odpowiednio, a więc z uwzględnieniem różnic, jakie występują między przysposobieniem całkowitym i pełnym. W tym ostatnim wypadku sporządzenie nowego aktu nie jest regułą i dopuszczalne będzie tylko w określonych sytuacjach. Uzasadnia to wniosek, że w razie przysposobienia pasierba, choć sporządza się nowy akt urodzenia przysposobionego, to nie skreśla się dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego - w związku z czym fakt przysposobienia pasierba nie podlega pełnemu utajnieniu.

W literaturze reprezentowany jest pogląd, że ustawodawca, wprowadzając tak daleko idące rozwiązanie co do przysposobienia pasierba, wyraził tym samym wolę szczególnego, innego niż przy przysposobieniu pełnym zatajenia tego przysposobienia. Wynikać stąd ma wskazówka, że przysposobiony pasierb i inne zainteresowane osoby "na co dzień" powinny się posługiwać tylko odpisami z aktu nowo sporządzonego, odpisy zaś z aktu dawnego mogą otrzymywać tylko w sytuacjach wyjątkowych, przede wszystkim wtedy, gdyby chodziło o dochodzenia rzeczywistego stanu cywilnego przysposobionego lub o rozwiązanie przysposobienia.

Uchwała SN z dnia 30 listopada 1994 r., III CZP 99/94

Standard: 56108 (pełna treść orzeczenia)