Skuteczność w zakresie wykonania ustalonych kontaktów w orzecznictwie ETPCz
Zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej (art. 598[15] k.p.c.)
Orzecznictwo Trybunału konsekwentnie uznaje, że Artykuł 8 obejmuje prawo rodzica do tego, aby podjęte zostały działania mające na celu połączenie go z dzieckiem, oraz obowiązek ze strony władz krajowych podjęcia takich działań. Zasada ta ma zastosowanie nie tylko w odniesieniu do spraw obejmujących przymusowe oddanie dziecka do państwowego zakładu opiekuńczego i sprawowania nad nim pieczy (patrz między innymi sprawa Olsson przeciwko Szwecji (nr 2), wyrok z dnia 27 listopada 1992 roku, Seria A, nr 250, s. 35-36), ale także w sprawach, w których spory dotyczące kontaktów z dzieckiem i miejsca jego zamieszkania powstają pomiędzy rodzicami dziecka i/lub innymi członkami jego rodziny (patrz Hokkanen przeciwko Finlandii, 23 września 1994 roku, Seria A nr 229-A, oraz Zawadka przeciwko Polsce, nr 48542/99, 23 czerwca 2005 roku).
W tego rodzaju sprawach obowiązki władz krajowych nie mają jednakże charakteru absolutnego. Kluczowym czynnikiem jest tutaj stwierdzenie, czy władze krajowe podjęły wszelkie niezbędne działania, jakich można było od nich wymagać w konkretnych okolicznościach danej sprawy, w celu ułatwienie takich kontaktów (patrz, mutatis mutandis, sprawa Hokkanen). Innym ważnym względem w postępowaniach dotyczących dzieci jest fakt, że czynnik czasu odgrywa tutaj szczególnie istotna rolę, ponieważ zawsze istnieje niebezpieczeństwo, że każde opóźnienie z powodów proceduralnych będzie skutkowało rozstrzygnięciem sprawy de facto przed sądem (patrz W. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, wyrok z dnia 8 lipca 1987 roku, Seria A nr 121, s. 28-29).
Trybunał zauważa, że istnieje szeroki konsensus – również w prawie międzynarodowym – wspierający tezę, że we wszystkich decyzjach dotyczących dzieci pierwszorzędne znaczenie musi mieć ich najlepiej pojęty interes (patrz między innymi sprawa Neulinger i Shuruk przeciwko Szwajcarii [GC], nr 41615/07, 6 lipca 2010).
Dokonanie oceny tego, co leży w najlepiej pojętym interesie dziecka należy do zadań organów krajowych, które w przedmiotowej sprawie miały możliwość bezpośredniego kontaktu z zainteresowanymi osobami. Trybunał nie może zastępować władz krajowych w wykonywaniu ich obowiązków w zakresie zmiany zarządzenia w przedmiocie miejsca zamieszkania dziecka. Zadaniem Trybunału jest raczej zbadanie na podstawie Konwencji decyzji podjętych przez te organy w wykonywaniu marginesu ich swobody, oraz dokonanie oceny czy podjęły one wszelkie działania, jakich w rozsądnym zakresie można było od nich wymagać w konkretnych okolicznościach przedmiotowej sprawy.
Postępowanie w przedmiotowej sprawie było w pewnym stopniu skomplikowane z uwagi nie tylko na istnienie oczywistego konfliktu pomiędzy stronami, ale także z uwagi na ważny fakt, że decydując się na zatrzymanie u siebie A, skarżący działał z naruszeniem przepisów prawa wewnętrznego. Władze krajowe musiały również uwzględnić wolę A, który ukończył trzynaście lat i najwyraźniej chciał mieszkać razem ze skarżącym (patrz sprawa Kaleta przeciwko Polsce, nr 11357/02, 16 grudnia 2008).
Mając na uwadze powyższe względy, jak również margines swobody przysługujący władzom krajowym, Trybunał nie sądzi, aby okres jednego roku i dziesięciu miesięcy, podczas którego sądy krajowe zajmowały się meritum wniosku skarżącego o zmianę zarządzenia w przedmiocie miejsca zamieszkaniu A – stanowił naruszenie prawa skarżącego do poszanowania jego życia rodzinnego. Nie nastąpiło naruszenie Artykułu 8 Konwencji.
Kijowski przeciwko Polsce (Skarga nr 33829/07)
Standard: 4458
Zmiana istotnych okoliczności może uzasadniać niewykonanie prawomocnego postanowienia sądu dotyczącego ponownego połączenia jednego z rodziców z dzieckiem. Niemniej jednak, mając na uwadze wynikające z artykułu 8 pozytywne zobowiązania Państwa i ogólną zasadę wyższości prawa, Trybunał musi się upewnić czy ta zmiana okoliczności nie wynikała z faktu, że władze krajowe nie były w stanie powziąć wszelkich niezbędnych kroków, czego można od nich w uzasadniony sposób żądać, w celu ułatwienia wykonania takiego postanowienia (Sylvester p. Austrii, nr 36812/97 i 40104/98, dn. 24 kwietnia 2003 r.).
Serghides przeciwko Polsce (Skarga nr 31515/04)
Standard: 4459