Eksmisja byłego małżonka ze wspólnego własnościowego mieszkania spółdzielczego

Dopuszczalne jest żądanie eksmisji byłego małżonka ze wspólnego własnościowego mieszkania spółdzielczego, jeżeli on swoim rażąco nagannym zachowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkanie ustanowione wyrokiem rozwodowym.

Ograniczenie uprawnień byłego małżonka sprowadzające się wyłącznie do pozbawienia go praw korzystania ze wspólnego mieszkania nie może przesądzać o przyznaniu go w późniejszym postępowaniu o podział majątku wspólnego temu małżonkowi, który doznał ochrony przez orzeczenie eksmisji na jego rzecz. Celem takiego uregulowania ustawowego i dokonanej wykładni omawianego przepisu art. 58 § 2 k.r.o. jest wyłączenie konfliktów pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami, rzutujących ujemnie na wychowawczą rolę rodziców i dobro dzieci. Interes społeczny związany z tak rozumianą ochroną jest nadrzędny w stosunku do ochrony, jakiej prawo udziela uprawnionemu rzeczowo.

Rozstrzygnięcie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas zamieszkiwania w nim rozwiedzionych małżonków (quoad usum) jest czasowym rozdzieleniem małżonków i w razie zmiany okoliczności po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego sąd może zmienić rozstrzygnięcie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, a gdy zmiana taka była niecelowa ze względu na rażąco naganne zachowanie się byłego małżonka względem pozostałych członków rodziny, sąd może orzec jego eksmisję na podstawie art. 58 § 2 k.r.o. Stosowanie tego przepisu nie jest ograniczone wyłącznie do postępowania o rozwód. Ma on zastosowanie także w czasie późniejszym, jeśli na skutek zmiany okoliczności - ustalone z reguły tymczasowe korzystanie ze wspólnego mieszkania okazało się niemożliwe. Stosowanie art. 58 § 2 k.r.o. nie jest ograniczone czasowo na wzór art. 618 § 3 k.p.c., a więc stanowi on podstawę do żądania także szerszej ochrony w nim przewidzianej, jaką jest eksmisja, po nieskutecznym podziale quoad usum, gdy wspólne zamieszkiwanie okazało się niemożliwe i zachodzi sytuacja przewidziana w tym przepisie.

Uchwała SN z dnia 27 listopada 1985 r., III CZP 62/85

Standard: 55526 (pełna treść orzeczenia)