Równoważenie praw właścicieli i najemców w orzecznictwie ETPCz

W trakcie ingerencji w swobodne korzystanie z własności musi być zachowana właściwa równowaga pomiędzy potrzebami wynikającymi z ogólnego interesu społeczeństwa a wymaganiami związanymi z ochroną podstawowych praw jednostki. Wysiłek, by zachować tę równowagę, jest odzwierciedlony w całej strukturze artykułu 1. Wymagana równowaga nie będzie zachowana, jeżeli jednostka musi ponosić indywidualny i nadmierny ciężar (zob. m.in., Sporrong i Lönnroth przeciwko Szwecji, wyrok z 23 września 1982 r., Seria A nr 52, s. 26 - 28). Ujmując to założenie w innych słowach, należy stwierdzić, że musi być zachowana uzasadniona relacja proporcjonalności pomiędzy środkami zastosowanymi i celem, który miał być realizowany (zob. np. James i inni przeciwko Wielkiej Brytanii, wyrok z 21 lutego 1986 r., Seria A. nr 98, p. 34).

Trybunał zauważa, że skomplikowane problemy natury prawnej i socjalnej mogą doprowadzić w konsekwencji do konieczności zrównoważenia praw właścicieli z prawami najemców w trwającym procesie stopniowego zmniejszania restrykcyjności zasad dotyczących najmu prywatnych mieszkań. Zasady te obowiązywały od 1945 r. do 1994 r. i zostały następnie zastąpione przez reżim przejściowy przewidziany ustawą z 1994 r. i kolejną ustawą z 21 czerwca 2001 r. Trudności te stanowią część procesu transformacji od socjalistycznego porządku prawnego wraz z jego systemem własności do porządku zgodnego z zasadami prawa i gospodarką rynkową. Proces ten, z samej natury rzeczy, jest ogromnie trudny. Ale trudności te oraz wielość zadań stojących przed ustawodawcą, który musiał zmierzyć się ze wszystkimi skomplikowanymi kwestiami powiązanymi z taką transformacją, nie zwalnia państwa - strony z obowiązków wynikających z Konwencji lub jej Protokołów (zob., mutatis mutandis, Podbielski przeciwko Polsce, wyrok z 30 października 1998 r., Reports 1998-VIII, s. 3397).

Schirmer przeciwko Polsce (Skarga nr 68880/01)

Standard: 4431

Nota źródłowa