Wynagrodzenie biegłego a podatek VAT

Sąd przyznaje biegłemu będącemu podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług wynagrodzenie bez uwzględnienia tego podatku.

Usługa w postaci wykonanej przez biegłego na zlecenie sądu opinii ma wyraźną specyfikę, odróżniającą ją od typowych usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Żródłem powołania biegłego nie jest stosunek cywilnoprawny dwóch równoprawnych podmiotów; jest to stosunek o charakterze publicznoprawnym, zawiązany na podstawie norm procesowych. 

Odmienność omawianej usługi w rozpatrywanym kontekście polega na tym, że trudno wskazać konsumenta, którego obciążać powinien podatek od towarów i usług. Nie jest nim sąd, który powołał biegłego, gdyż dopuszczenie dowodu z opinii biegłego nie następuje w interesie lub na rzecz sądu, lecz dla wyjaśnienia okoliczności wymagających wiadomości specjalnych, a więc w interesie publicznym, którym jest dobro wymiaru sprawiedliwości; z tych samych względów nie jest też konsumentem tej usługi strona (uczestnik postępowania). Dlatego nie sposób na podstawie powołanych przepisów regulujących podatek od towarów i usług obciążyć nim sąd, nawet w przypadku dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z urzędu, albo stronę (uczestnika), ponoszącą ostatecznie koszty postępowania w sprawie.

Obowiązek płacenia podatku VAT powstaje dopiero po wypłacie należnego wynagrodzenia, a nie po wydaniu opinii. Przyznając wynagrodzenie biegłemu, sąd nie ma zatem podstawy do uwzględnienia tego podatku. Jest to sytuacja dla biegłych niekorzystna, jej zmiana może być jednak dokonana tylko przez zmianę obowiązującej regulacji prawnej, dotyczącej wynagrodzenia biegłych.

Uchwała SN z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 127/06

Standard: 54635 (pełna treść orzeczenia)

Do kosztów przeprowadzenia w postępowaniu sądowym dowodu z opinii biegłego będącego jednostką organizacyjną określoną w § 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46, poz. 254 ze zm.) nie wlicza się podatku od towarów i usług (VAT).

Uchwała SN z dnia 22 kwietnia 1997 r., III CZP 11/97

Standard: 55057 (pełna treść orzeczenia)