Przelew wierzytelności z tytułu refundacji leku

Dopuszczalny jest przelew – istniejących i ustalonych w chwili zawierania umowy przelewu – wierzytelności z tytułu refundacji różnicy pomiędzy ceną rynkową leku a jego ceną detaliczną obowiązującą ubezpieczonego konsumenta, który lek nabył.

Refundacja, o której mowa, stanowi element systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Konieczność zapewnienia powszechnego i równego dla wszystkich dostępu do świadczeń medycznych obejmuje nie tylko świadczenia lekarzy lub zakładów opieki zdrowotnej, lecz również gwarancję państwa – wynikającą pośrednio z art. 68 Konstytucji – dostępu obywateli do tańszego, nieuwzględniającego czystej kalkulacji ekonomicznej, zaopatrzenia w leki. Funkcją refundacji jest zatem wyrównanie aptekom różnicy, jaka powstaje pomiędzy ceną rynkową leku (materiału medycznego) a jego ceną detaliczną dla ubezpieczonego konsumenta, który lek (materiał medyczny) nabywa po faktycznie znacznie niższej cenie lub – w szczególnych przypadkach – nieodpłatnie.

Zakaz dokonywania przelewu wierzytelności o refundację leków i materiałów medycznych nie wynika wprost z art. 59a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz.U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.).

rRoszczenia aptekarzy z omawianego tytułu nie stanowią wierzytelności sensu stricto. Co prawda zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie dominuje pogląd, że także roszczenia niemające charakteru cywilnoprawnego mogą być przedmiotem przelewu w rozumieniu art. 509 i nast. k.c., jednakże trzeba wówczas brać pod uwagę także ich funkcję oraz istotę prawną.

Refundacja, o której mowa, stanowi element systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Konieczność zapewnienia powszechnego i równego dla wszystkich dostępu do świadczeń medycznych obejmuje nie tylko świadczenia lekarzy lub zakładów opieki zdrowotnej, lecz również gwarancję państwa – wynikającą pośrednio z art. 68 Konstytucji – dostępu obywateli do tańszego, nieuwzględniającego czystej kalkulacji ekonomicznej, zaopatrzenia w leki. Funkcją refundacji jest zatem wyrównanie aptekom różnicy, jaka powstaje pomiędzy ceną rynkową leku (materiału medycznego) a jego ceną detaliczną dla ubezpieczonego konsumenta, który lek (materiał medyczny) nabywa po faktycznie znacznie niższej cenie lub – w szczególnych przypadkach – nieodpłatnie.

Istotne w niniejszej sprawie jest także to, że z art. 59a ust. 3 pkt 2 u.p.u.z. (por. art. 63 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz.U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.) wyraźnie wynika uzależnienie wypłaty od rozliczenia się przez apteki z recept, na podstawie których ma nastąpić zwrot należności z tytułu refundacji. Z tego obowiązku może rozliczyć się wobec podmiotu zobowiązanego (obecnie:

Narodowego Funduszu Zdrowia) tylko ten, kto prowadzi sprzedaż detaliczną leków i materiałów medycznych, a zatem podmiot prowadzący aptekę. Przesądza to jednoznacznie ograniczenie dopuszczalności przelewu wierzytelności o wypłatę należności z tytułu refundacji z przyczyn analogicznych do uwzględnionych przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 18 kwietnia 1996 r., III CZP 29/96.

Ze względu na szczególne okoliczności rozpoznawanej sprawy, należy dodać, że dokonane rozważania nie przesądzają niedopuszczalności przelewu tego rodzaju wierzytelności na rzecz osób trzecich, możliwy jest bowiem zarówno przelew wierzytelności już istniejących, jak i przyszłych (por. uchwałę SN z dnia 19 września 1997 r., III CZP 45/97).

Wyrok SN z dnia 4 stycznia 2007 r., V CSK 388/06

Standard: 54616 (pełna treść orzeczenia)