Kontrola skuteczności odwołania darowizny

Skuteczność odwołania darowizny pod kątem przesłanek określonych w art. 898 i 899 k.c. może być poddana kontroli w sprawie o zwrot przedmiotu darowizny albo - po wykazaniu interesu prawnego - w sprawie o ustalenie, że darowizna została (nie została) skutecznie odwołana (art. 189 k.p.c.).

Odwołanie darowizny następuje bowiem nie w drodze orzeczenia sądu o charakterze prawo kształtującym (jak np. rozwiązanie darowizny w okolicznościach opisanych w art. 901 k.c.), lecz przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie (art. 900 k.c.). Dopiero po złożeniu takiego oświadczenia, wywołującego skutek obligacyjny, lub równocześnie z tym oświadczeniem, darczyńca może wystąpić z powództwem o zwrot przedmiotu darowizny (złożenie oświadczenia woli) i w procesie zainicjowanym takim właśnie powództwem, stosownie do zarzutu obdarowanego, możliwe jest poddanie ocenie skuteczności odwołania darowizny pod kątem spełnienia przesłanek określonych w art. 898 i 899 k.c.

Naturalnie nie wykluczone jest również skonstruowanie powództwa o ustalenie, że darowizna została skutecznie odwołana (art. 189 k.p.c.) z tym zastrzeżeniem, że zasadność takiego powództwa zależałaby od interesu prawnego, którego istnienie - przy możliwości żądania zwrotu przedmiotu darowizny - mogłoby się okazać wątpliwe.

Postanowienie SN z dnia 8 maja 1997 r., II CKN 146/97

Standard: 54594 (pełna treść orzeczenia)