Dyskryminacja i różne w traktowanie w art. 14 Konwencji
Zakaz dyskryminacji (art. 32 ust. 2 konstytucji)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Aby kwestia była rozpatrywana w świetle art. 14, musi zaistnieć różnica w traktowaniu osób będących w sytuacjach w istotny sposób podobnych. Taka różnica w traktowaniu ma charakter dyskryminacyjny, jeżeli nie ma obiektywnego i rozsądnego uzasadnienia; innymi słowy, jeżeli nie służy uprawnionemu celowi lub nie występuje uzasadniona relacja proporcjonalności między zastosowanymi środkami a celem, którego osiągnięciu miały służyć. Układające się Państwa dysponują marginesem oceny co do tego, czy i w jakim zakresie różnice między sytuacjami zbliżonymi do siebie w pozostałym zakresie uzasadniają zróżnicowane traktowanie (zob. Burden przeciwko Wielkiej Brytanii [Wielka Izba], nr 13378/05).
HÄMÄLÄINEN przeciwko Finlandii (Sprawa nr 37359/09)
Standard: 4379
Zgodnie z konsekwentną praktyką orzeczniczą Trybunału, art. 14 stanowi uzupełnienie innych prawnomaterialnych przepisów Konwencji i jej Protokołów. Nie może on funkcjonować w sposób samodzielny, ponieważ ma on zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do „korzystania z praw i wolności”, którym wskazane wyżej przepisy zapewniają ochronę. Mimo iż zastosowanie art. 14 nie wymaga stwierdzenia naruszenia wskazanych wyżej przepisów – w tym zakresie ma on charakter autonomiczny – jego zastosowanie nie jest możliwe, jeśli okoliczności faktyczne sprawy nie mieszczą się w zakresie zastosowania jednego bądź kilku z tych przepisów (zob. m. in. Van Raalte przeciwko Holandii, 21 lutego 1997 r., Zbiór Orzeczeń 1997‑I; Petrovic i Zarb Adami przeciwko Malcie, skarga nr 17209/02, ETPC 2006-VIII).
Według ustalonego orzecznictwa Trybunału, aby zaistniała kwestia określona w art. 14, osoby znajdujące się w zasadniczo podobnej sytuacji muszą zostać potraktowane odmiennie. Taka różnica w traktowaniu stanowi dyskryminację, jeśli nie istnieje obiektywne i rozsądne uzasadnienie, tj. jeżeli nie służy uprawnionemu celowi lub nie istnieje rozsądny stosunek proporcjonalności pomiędzy zastosowanymi środkami a celem, który mają realizować. Układające się Państwa dysponują marginesem oceny co do tego, czy i w jakim zakresie różnice pomiędzy sytuacjami w pozostałym zakresie podobnymi do siebie uzasadniają odmienne traktowanie (zob. X i Inni przeciwko Austrii [Wielka Izba], nr 19010/07, ETPC 2013, oraz Vallianatos i Inni przeciwko Grecji [Wielka Izba], nr 29381/09 i 32684/09, § 76, ETPC 2013). Pod pojęcie dyskryminacji w znaczeniu art. 14 podpadają również sytuacje, w których osoba lub grupa osób traktowana jest mniej korzystnie niż inna bez właściwego uzasadnienia, nawet jeśli Konwencja nie wzywa do lepszego traktowania (zob. Abdulaziz, Cabales i Balkandali p. Zjednoczonemu Królestwu, 28 maja 1985 r. Seria A nr 94).
Układające się Państwa korzystają z pewnego marginesu oceny, czy i w jakim stopniu różnice w sytuacjach podobnych w pozostałym zakresie uzasadniają odmienne traktowanie (zob. sprawę X i Inni przeciwko Austrii oraz sprawę Vallianatos i Inni). Zakres marginesu oceny będzie się różnił w zależności od okoliczności, przedmiotu sprawy i jej uwarunkowań, niemniej jednak ostateczna decyzja co do tego, czy wymogi nałożone na mocy Konwencji zostały zachowane, należeć będzie do Trybunału. Na tej samej zasadzie, Państwo korzysta zwykle z szerokiego zakresu swobody decyzyjnej w sytuacji, w której w grę wchodzą ogólne środki strategii ekonomicznej lub społecznej (zob. Burden przeciwko Zjednoczonemu Królestwu [Wielka Izba], nr 13378/05, ETPC 2008; Carson i Inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu [Wielka Izba], nr 42184/05, ETPC 2010; Şerife Yiğit przeciwko Turcji [Wielka Izba], nr 3976/05, § 70, 2 listopada 2010 r.; oraz Stummer przeciwko Austrii [Wielka Izba], nr 37452/02, ETPC 2011). Jednakże ważne powody musiałyby zostać przedstawione, by Trybunał mógł uznać odmienne traktowanie wyłącznie na podstawie obywatelstwa za zgodne z postanowieniami Konwencji (zob. sprawę Gyagusuz, Koua Poirrez przeciwko Francji, nr 40892/98, ETPC 2003-X; Andrejeva przeciwko Łotwie [Wielka Izba], nr 55707/00, ETPC 2009; oraz Ponomaryovi)
Ponieważ Konwencja stanowi przede wszystkim system służący ochronie praw człowieka, Trybunał musi mieć także na uwadze zmieniające się warunki w Układających się Państwach i reagować na kształtujący się konsensus w odniesieniu do standardów, które mają być osiągane (zob. Konstantin Markin przeciwko Rosji [Wielka Izba], nr 30078/06, ETPC 2012; oraz Fabris przeciwko Francji [Wielka Izba], nr 16574/08, ETPC 2013).
Dhahbi przeciwko Włochom (Skarga nr 17120/09)
Standard: 4386