Zastosowanie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. w warunkach art. 195 k.p.c.

Ogólnego następstwa prawnego nie można utożsamiać z pojawieniem się w procesie zupełnie nowego podmiotu obok lub zamiast dotychczasowego (por. np. art. 194, 195 i 196 k.p.c.), lecz jest to wejście z mocy prawa (materialnego – w tym przypadku art. 494 § 1 k.s.h. oraz procesowego – art. 180 § 1 pkt 2 k.p.c.) w miejsce strony, która utraciła zdolność sądową, jej sukcesora, który przejmuje jej dotychczasową pozycję procesową.

Sukcesja uniwersalna po jednej stronie w toku postępowania cywilnego powoduje, że środek zaskarżenia (np. skarga kasacyjna) wniesiony w sprawie przeciwko poprzednikowi prawnemu jest skuteczny wobec następcy prawnego i nie podlega odrzuceniu jako niedopuszczalny, gdy wpłynął do sądu po utracie podmiotowości prawnej przez poprzednika prawnego (art. 494 § 1 k.s.h. w związku z art. 398[6] § 2 k.p.c.).

Postanowienie SN z dnia 5 marca 2019 r., I PZ 39/18

Standard: 60936 (pełna treść orzeczenia)

W sytuacji, w której chodzi o przekształcenie podmiotowe procesu (art. 194-198 k.p.c.), może zajść sytuacja, jaką mają na względzie przepisy o zawieszeniu postępowania, a zwłaszcza art. 174 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c.

Jeżeli się okaże, że osoba, do której powinien mieć w określonych warunkach zastosowanie np. art. 195 k.p.c., zmarła lub z innych przyczyn nie może być stroną w procesie (por. art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c.), to w takiej sytuacji należy zawiesić postępowanie z urzędu (art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c.). W wypadku takim podjęcie postępowania - z uwzględnieniem treści przepisów o podmiotowych przekształceniach procesu - powinno nastąpić stosownie do art. 180 pkt 1 k.p.c. Postępowanie dalsze powinno się toczyć już z udziałem następców prawnych osoby, która pierwotnie powinna była wziąć udział w procesie w celu uzupełnienia braków legitymacji biernej łącznej.

Wyrok SN z dnia 20 października 1971 r., III CRN 266/71

Standard: 52998 (pełna treść orzeczenia)