Zawieszenie postępowania w razie śmierci interwenienta ubocznego

W razie śmierci interwenienta ubocznego postępowanie sądowe ulega zawieszeniu.

Zgodnie z art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony.

Przyjęcie wykładni zwężającej pojęcie "strony" do powoda i pozwanego nie dałoby się jednak utrzymać co najmniej w odniesieniu do jednej kategorii interwencji ubocznej, a mianowicie tej, której dotyczy art. 81 k.p.c. Zgodnie z powyższym przepisem - jeżeli z istoty stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok w sprawie ma odnieść bezpośredni skutek prawny w stosunku między interwenientem a przeciwnikiem strony, do której interwenient przystąpił - do stanowiska interwenienta w procesie stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym. Jest oczywiste, że skoro w takiej sytuacji interwenient uboczny ma prawo samodzielnie popierać sprawę (art. 74), skoro jego zgoda potrzebna jest do zawarcia ugody, zrzeczenie się roszczenia lub uznania powództwa (art. 73 § 2), to postępowanie nie może się toczyć bez jego udziału i w razie jego śmierci podlega zawieszeniu.

Bliższa analiza przepisów o interwencji ubocznej prowadzi jednak do wniosku, że zawieszenie postępowania jest konieczne również w razie śmierci każdego innego interwenienta ubocznego.

W szczególności, zgodnie z art. 80 k.p.c., każdemu interwenientowi ubocznemu należy od chwili jego wstąpienia do sprawy doręczyć - tak jak stronie - zawiadomienie o terminach i posiedzeniach sądowych, jako też orzeczenie sądu. Z tego więc punktu widzenia interwenient uboczny postawiony jest na równi ze stroną. W razie jego śmierci i niezastosowania trybu przewidzianego w art. 174 § 1 pkt 1 i art. 180 pkt 1 k.p.c. brak byłoby osoby, której można by doręczyć zawiadomienie o posiedzeniach i orzeczeniach sądowych, a więc dyspozycja art. 80 nie mogłaby być wykonana.

Ponadto przystąpienie do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego wywołuje w stosunku do niego poważne skutki prawne. Nie mógłby on w przyszłym procesie ze stroną, do której przystąpił, podnieść zarzutu, że sprawa została rozstrzygnięta błędnie albo że strona prowadziła proces wadliwie (poza szczególnymi wypadkami przewidzianymi w art. 82 in fine). Spadkobiercy interwenienta ubocznego mają więc oczywisty interes prawny w tym, aby uczestniczyć w postępowaniu i dążyć do możliwie wszechstronnego wyjaśnienia sprawy.

Zwrócić także należy uwagę na to, że przepisy o interwencji głównej i ubocznej znajdują się w Tytule IV nazwanym "Strony". Ustawodawca więc, chociaż za stronę w ścisłym tego słowa znaczeniu uważa powoda i pozwanego i niektóre przepisy tylko do nich adresuje, zna również szersze pojęcie strony, zaliczając do niej w niektórych wypadkach innych uczestników postępowania, a w szczególności interwenientów.

Uchwała SN z dnia 28 grudnia 1967 r., III CZP 87/67

Standard: 52997 (pełna treść orzeczenia)