Dowody z zapisu nielegalnie pozyskanych rozmów telefonicznych
Owoce zatrutego drzewa
Artykuł 6 gwarantuje prawo do sprawiedliwego procesu, ale nie określa zasad dotyczących dopuszczalności dowodów jako takich, co zasadniczo pozostaje kwestią regulowaną na podstawie prawa krajowego (zob. Brualla Gómez de la Torre przeciwko Hiszpanii, 19 grudzień 1997 roku, Zbiór 1997‑VIII oraz García Ruiz przeciwko Hiszpanii [Wielka Izba], nr 30544/96, ECHR 1999‑I). A zatem nie jest rolą Trybunału, aby decydować o dopuszczeniu pewnego rodzaju dowodów, na przykład uzyskanych bezprawnie w rozumieniu prawa krajowego, albo o tym, czy skarżący jest winny czy nie. Trybunał musi odpowiedzieć na pytanie, czy postępowanie jako całość było sprawiedliwe, z uwzględnieniem sposobu uzyskania dowodów. Zadanie Trybunału polega zatem na zbadaniu wspomnianej „bezprawności” oraz, w przypadku stwierdzenia naruszenia innego prawa gwarantowanego w Konwencji – zbadania charakteru tego naruszenia.
Trybunał miał już okazję stwierdzić w okolicznościach konkretnej sprawy, że fakt, iż sądy krajowe wykorzystały zapis z nielegalnie uzyskanych rozmów telefonicznych jako wyłączny dowód nie jest sprzeczny z wymogiem rzetelności zawartym w Artykule 6 Konwencji (zob. miedzy innymi Khan przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, nr 35394/97, ECHR 2000‑V; P.G. i J.H. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, nr 44787/98, ECHR 2001‑IX; i Dumitru Popescu).
Dokonując oceny tego, czy postępowanie jako całość było sprawiedliwe, należy wziąć pod uwagę, czy prawo do obrony było respektowane. Należy w szczególności zbadać, czy skarżący miał możliwość kwestionowania autentyczności dowodów i ich wykorzystania w sprawie. Ponadto, należy uwzględnić jakość dowodu, i czy okoliczności, w których dany dowód został uzyskany wywołują wątpliwości co do jego wiarygodności lub trafności (zob. Bykov).
Trybunał stwierdził ponownie, że dany dowód nie ma wcześniej ustalonej wagi w procedurze karnej pozwanego państwa. Sądy mogą interpretować dowody w kontekście danej sprawy i w świetle całego materiału zebranego w sprawie (zob. Dumitru Popescu). W niniejszej sprawie nagranie nie zostało potraktowane przez sądy jako zwykłe przyznanie się lub informacja leżące u podstaw uznania winy skarżącego (zob. Bykov) ; odegrało ono ograniczoną rolę w ramach złożonego materiału dowodowego ocenianego przez sąd.
Zbadawszy gwarancje towarzyszące analizie dopuszczalności i wiarygodności omawianych dowodów, charakter i stopień inwigilacji oraz fakt, że materiał uzyskany w drodze podsłuchów w ramach wstępnej fazy postepowania przygotowawczego został wykorzystany przez sądy, Trybunał uważa, że wykorzystanie zapisów rozmów telefonicznych na rozprawie nie naruszyło praw do obrony.
Acatrinei przeciwko Rumunii (Skarga nr 18540/04)
Standard: 4308