Wykonywanie polecenia zwierzchnika a odpowiedzialnośc z art. 220 k.k.

Na gruncie obowiązujące kodeksu karnego wina rozumiana jest jako zarzucalność zachowania. Im większa swoboda działania oskarżonego, tym wyższy jej stopień. W zaistniałej sytuacji oskarżony działał na polecenie swojego zwierzchnika, w trakcie pobytu za granicą. Okoliczności te w oczywisty sposób ograniczały mu możliwość podejmowania zupełnie swobodnej decyzji co do swojego postępowania i powinny zostać uwzględnione przy ocenie zachowania oskarżonego.

Wyrok SN z dnia 8 czerwca 2021 r., V KK 131/20

Standard: 54884 (pełna treść orzeczenia)

Polecenie zwierzchnika, którego wykonanie stwarza niebezpieczeństwo sprowadzenia eksplozji zagrażającej życiu lub zdrowiu ludzi, nie chroni pracownika przed odpowiedzialnością karną.

Za dopuszczenie do eksploatacji niepełnowartościowego urządzenia zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu odpowiada nie osoba bezpośrednio urządzenie to obsługująca, która z reguły praktycznie nie ma prawa decyzji, lecz te osoby, które podjęły decyzję o dopuszczeniu takiego urządzenia, i te, które ją wykonują. Przy określeniu podstaw tej odpowiedzialności nie mogą mieć decydującego znaczenia wyłącznie przepisy dotyczące zakresu czynności dla poszczególnych stanowisk pracowniczych, lecz również faktyczny układ stosunków i warunki ukształtowane w zakładzie pracy.

Odpowiedzialność podległych pracowników, we właściwym zakresie ich działania, nie wyłącza odpowiedzialności kierownika zakładu za jego własne zawinione działanie. 

Ani zaufanie do podległych pracowników ani też zadania wiążące się z funkcją ogólnego kierownictwa nie zwalniają dyrektora z obowiązku, określonego zakresem jego czynności, właściwego zorganizowania pracy powierzonym mu zakładzie, a zwłaszcza zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. 

Za obowiązującą należy uznać zasadę, w myśl której polecenie czy decyzja zwierzchnika, której wykonanie prowadzi do popełnienia przestępstwa w żadnym wypadku nie chroni pracownika przed odpowiedzialnością.

Wyrok SN z dnia 23 marca 1981 r., IV KR 24/81

Standard: 52683 (pełna treść orzeczenia)