Wniesienie środka zaskarżenia przed początkiem biegu terminu do jego zaskarżenia

Ustawodawca w każdym wypadku wyróżnił przyczynę odrzucenia środka odwoławczego dotyczącą terminu do jego wniesienia, jednak uczynił to wyraźnie jedynie w odniesieniu do sytuacji, w której środek taki został złożony po upływie przepisanego terminu. Nie uregulował natomiast sytuacji dotyczącej terminu do wniesienia środka, w której środek taki został wniesiony przed rozpoczęciem biegu terminu do jego złożenia. Taki zabieg legislacyjny sugeruje, że złożenie środka zaskarżenia przed rozpoczęciem biegu terminu do jego złożenia nie zostało uznane za przyczynę odrzucenia uzasadniającą odrzucenie takiego środka.

Postanowienie SN z dnia 26 października 2023 r., II CSKP 2128/22

Standard: 76485 (pełna treść orzeczenia)

Nie podlega odrzuceniu zażalenie wniesione przez uczestnika postępowania przed doręczeniem mu odpisu postanowienia ‎z uzasadnieniem, o którego sporządzenie ten uczestnik wnosił.

W stanie prawnym ukształtowanym ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469) obowiązuje zasada, że warunkiem dopuszczalności wniesienia zażalenia bądź apelacji jest uprzednie wystąpienie przez skarżącego ze skutecznym wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia zaskarżanego orzeczenia. Apelacja lub zażalenie wniesione bez dochowania tego warunku podlegają odrzuceniu jako niedopuszczalne z innych przyczyn.

Sama przez się zasada, o której mowa, wyklucza jedynie wniesienie środka zaskarżenia. Wprost nie dotyczy natomiast tego, czy w sytuacji, w której strona lub uczestnik wystąpili ze skutecznym wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, dopuszczalne jest zaskarżenie go apelacją bądź zażaleniem przed doręczeniem orzeczenia z uzasadnieniem, czyli przed rozpoczęciem biegu terminu do wniesienia któregoś z tych środków.

Rozpatrywana zasada ma wprawdzie prowadzić do tego, że skarżący ma znać motywy kwestionowanego rozstrzygnięcia przed zaskarżeniem go, ponieważ pozwala mu to na lepsze przygotowanie zarzutów wobec tego rozstrzygnięcia, ma ona także umożliwiać jego kontrolę przez sąd rozpoznający zaskarżenie. Mając to na względzie trzeba jednak zwrócić uwagę, że w sytuacji, w której skarżący - mimo złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia - nie czeka na jego doręczenie, lecz decyduje się na wniesienie środka zaskarżenia, nie znając jeszcze motywów orzeczenia, sam stawia się w pozycji procesowej utrudniającej mu konstrukcję zaskarżenia. Ponieważ jednak uzasadnienie na skutek prawidłowego wniosku skarżącego musi być sporządzone, to sąd rozpoznający zaskarżenie dysponuje takimi motywami i może przeprowadzić kontrolę orzeczenia.

Uchwała SN z dnia 26 października 2021 r., III CZP 55/20

Standard: 55637 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Dopuszczalne jest wniesienie środka zaskarżenia przed rozpoczęciem biegu terminu do jego wniesienia, jeśli tylko zaskarżone orzeczenie już wtedy istniało (por. uz. uchwały SN z dnia 2 grudnia 2003 r., III CZP 90/03; wyrok SN z dnia 7 grudnia 2011 r., II CSK 500/10).

Postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2017 r., II PZ 6/17

Standard: 74846 (pełna treść orzeczenia)