Skarga kasacyjna od postanowienia oddalającego zażalenie na odmowę zwolnienia od kosztów sądowych

Na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji, odmawiające zwolnienia od kosztów sądowych (w całości lub w części) kasacja nie przysługuje.

Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych, może być zgłoszony przed wytoczeniem sprawy, nie powoduje wszczęcia odrębnego, samodzielnego postępowania "w sprawie". Samo postępowanie o zwolnienie od kosztów sądowych nie jest z istoty swej sprawą cywilną. 

Kodeks postępowania cywilnego uznaje to postępowanie, gdy zostaje ono wszczęte przed wytoczeniem sprawy, za odrębną od niej, samodzielną sprawę cywilną (art. 1 k.p.c.). Świadczy o tym i ta okoliczność, że zwolnienie od kosztów sądowych i jego zakres są zależne nie tylko od sytuacji materialnej strony (art. 1 13 § 1 i 2 k.p.c.), ale zależą także od wysokości kosztów sądowych, do poniesienia których będzie zobowiązana strona w sprawie, którą ma zamiar wytoczyć. 

Postępowanie o zwolnienie kosztów sądowych nie zmierza do osiągnięcia celu leżącego poza konkretną sprawą cywilną - już toczącą się lub która ma być wytoczona - ale przeciwnie, jest ściśle związane z tą sprawą nie tylko przez to, że jego wynik jest uzależniony od wysokości kosztów sądowych, do których strona jest lub może być zobowiązana w tej tylko sprawie, ale i przez to, iż zwolnienie od kosztów sądowych wywiera skutek tylko w sprawie, w której zostało udzielone (już toczącej się lub mającej być wytoczoną). 

Zwolnienie od kosztów sądowych w jednej sprawie nie przesądza zwolnienia od kosztów w innej sprawie i dla uzyskania takiego zwolnienia konieczne jest oddzielne złożenie wniosku o jego przyznanie w każdej sprawie. 

Postanowienie SN z dnia 3 kwietnia 1997 r., I CZ 27/97

Standard: 52400 (pełna treść orzeczenia)