Właściwość rzeczowa sądu w sprawach o uchylenie niezgodnej z prawem lub statutem uchwały stowarzyszenia
Domniemanie kompetencji sądów rejonowych (art. 507 k.p.c.) Sądowy nadzór nad działalnością stowarzyszenia (art. 29 pr.s.) Postępowanie w sprawach sądowego nadzoru nad działalnością stowarzyszenia (art. 32 pr.s.)
Z dniem 28 lipca 2007 r. wszedł w życie art. 32 Prawa stowarzyszeń w obecnym brzmieniu. Stanowi on wprost, że wnioski, o których mowa m. in. w art. 29 ust. 1, sąd rozpoznaje na rozprawie w postępowaniu nieprocesowym - rejestrowym. Wprowadzenie tej normy prawnej, a zatem przesądzenie kwestii trybu i właściwości sądu dla oceny spraw o uchylenie uchwał wszczętych przez organ nadzoru, potwierdza cel ustawodawcy, którym kierował się przy redakcji art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa stowarzyszeń - zawężenie możności uchylenia uchwały organu stowarzyszenia do działań podejmowanych wyłącznie w postępowaniu nieprocesowym (rejestrowym) w postępowaniach wszczętych przez organ nadzoru i prokuratora i to przez sąd rejonowy.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 21 października 2009 r., I ACa 923/09
Standard: 52272 (pełna treść orzeczenia)
Sprawy o uchylenie uchwały stowarzyszenia rozpoznaje sąd rejonowy.
W przepisach art. 29 Pr.stow. nie określono wyraźnie, jaki charakter ma postępowanie w sprawach w nim wymienionych, należy jednak zauważyć, że w ust. 2 tego artykułu ustawodawca przewiduje, iż w sprawach tych sąd wydaje postanowienie. Wskazówkę interpretacyjną przy wyjaśnianiu przedmiotowego zagadnienia zawierają również – ściśle związane z powyższym przepisem – art. 31 i 32 Pr.stow., mowa w nich bowiem także o wydawaniu przez sąd postanowienia. Nie bez znaczenia jest także fakt trzykrotnego użycia w art. 29 Pr.stow. wyrazu „wniosek” w związku określeniem pisma procesowego, będącego podstawą wszczęcia postępowania sądowego w omawianych sprawach. Z przytoczonych sformułowań wynika więc pośrednio, że chodzi o postępowanie nieprocesowe, zgodnie bowiem z art. 506 k.p.c., sąd wszczyna postępowanie nieprocesowe na wniosek. W postępowaniu tym – zgodnie z art. 516 w związku z art. 518 k.p.c. – zasadą jest wydawanie przez sąd orzeczeń co do istoty sprawy w formie postanowień.
Jeżeli zatem sprawy o uchylenie przez sąd niezgodnej z prawem lub statutem uchwały stowarzyszenia rozpoznawane są w trybie nieprocesowym, to tym samym należy mieć na względzie treść art. 507 k.p.c. Przepis ten ustanawia domniemanie kompetencji sądów rejonowych we wszystkich sprawach należących do postępowania nieprocesowego, właściwość sądu okręgowego musi więc wyraźnie wynikać z konkretnego przepisu szczególnego. W odniesieniu do spraw, o których mowa w art. 29 Pr.stow., ustawodawca nie ustanowił jednak wyjątku od powyższej zasady.
W tej sytuacji, skoro jednocześnie brak odrębnej regulacji, z której wynikałoby, że poza sprawami rejestrowymi również inne sprawy dotyczące stowarzyszeń, w szczególności związane ze stosowaniem środków nadzoru, skierowane zostały do rozpoznawania przez sądy rejestrowe, należało orzec, jak w uchwale.
Uchwała SN z dnia 3 grudnia 2003 r., III CZP 93/03
Standard: 52259 (pełna treść orzeczenia)