Nabycie nieruchomości przez cudzoziemców po przystąpieniu Polski do UE w dniu 1 maja 2004 r.
Zezwolenie na nabycie nieruchomości; cudzoziemiec (art. 1 u.n.n.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przepisy u.n.n.c. służą dwóm zasadniczym celom – mają charakter reglamentacyjny, wprowadzając ograniczenia o charakterze publicznoprawnym w obrocie nieruchomościami położonymi na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, lub charakter notyfikacyjny (związany z przekazywaniem informacji w przedmiocie nabycia reglamentowanego i niereglamentowanego i utrzymywaniem przez MSWiA stosownego rejestru nieruchomości nabytych przez cudzoziemców).
Istota reglamentacyjnych przepisów ustawy sprowadza się do konieczności uprzedniego uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Zezwolenie to ma charakter warunku prawnego, a tym samym stanowi obligatoryjną część zdarzenia prawnego obejmującego nabycie nieruchomości przez cudzoziemca.
Zasadniczo zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca jest regułą. Natomiast wyjątki – konstytuujące zwolnienie od konieczności uzyskiwania zezwolenia – stanowią gros czynności dotyczących nabycia nieruchomości przez cudzoziemców.
Wyjątki stanowią sytuacje wprost enumeratywnie przewidziane w ustawie – w sytuacjach tych nie wymaga się uzyskania zezwolenia. Jednym z wyjątków przewidzianych w ustawie jest ustanowione dla obywateli i przedsiębiorców państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej generalne zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na nabywanie nieruchomości. Jednakże, zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 pkt 1 u.n.n.c. cudzoziemcy ci, przez okres 12 lat od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (tj. do 1 maja 2016 r.), zobowiązani byli w dalszym ciągu do uzyskiwania zezwolenia na zasadach ogólnych w przypadku nabywania m.in. nieruchomości leśnych. Ten kluczowy dla sprawy przepis – w chwili obecnej nie znajduje już zastosowania w bieżących przypadkach nabywania nieruchomości leśnych – wygasły bowiem wskazane powyżej ograniczenia.
Wyrok SN z dnia 15 grudnia 2022 r., II CSKP 335/22
Standard: 81954 (pełna treść orzeczenia)
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w dniu 1 maja 2004 r. uległa zmianie wyrażona w art. 1 ust. 1 ustawy zasada, że nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia. Obowiązek uzyskania zezwolenia na nabycie nieruchomości (aczkolwiek z pewnymi wyjątkami) został uchylony w stosunku do cudzoziemców, będących obywatelami państw - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo Konfederacji Szwajcarskiej. Z treści art. 1 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy wynika, że ustawodawca zezwolił na nabywanie nieruchomości w Polsce przez cudzoziemców bez żadnych ograniczeń dla celów nabycia tzw. "pierwszego domu", tj. domu, który ma stanowić ich stałe miejsce zamieszkania, natomiast nabycie drugiego domu podlegało kontroli organów państwowych i wymagało uzyskania zezwolenia.
Wobec upływu owego pięcioletniego terminu w 2009r. dziś nabycie nieruchomości na cele tzw. "drugiego domu" czy rekreacyjne przez obywatela Unii Europejskiej nie jest obwarowane jakimikolwiek ograniczeniami. Pochodząca z 1920 r. ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców została zmieniona ustawą z dnia 20 lutego 2004 r. o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. 2004 r. Nr 49 poz. 466). Celem tej zmiany było z jednej strony dostosowanie ustawy do prawa unijnego, z drugiej zaś ograniczenie w okresie pięciu lat od daty akcesji swobody cudzoziemców będących obywatelami Unii oraz Szwajcarii w nabywaniu nieruchomości na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej do sytuacji, w której nabycie to wiązało się z przeniesieniem do Polski ich centrum życiowego.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 marca 2014 r., IV SA/Wa 113/14
Standard: 52052 (pełna treść orzeczenia)