Nabycie przez cudzoziemca nieruchomości lokalowej (art. 8 ust. 1 pkt 1 i 1a u.n.n.c.)

Ustawodawca nie wymaga uzyskania przez cudzoziemca zezwolenia (z zastrzeżeniem art. 8 ust. 3 ustawy) na nabycie samodzielnego lokalu mieszkalnego i to także wówczas gdy cudzoziemcem tym, nabywającym taki lokal mieszkalny, jest osoba prawna mająca siedzibę za granicą. W art. 8 ust. 1 pkt 1a) ustawy ustawodawca zwalnia jednak także cudzoziemca (i to bez jakichkolwiek ograniczeń odnośnie do jego statusu cywilnoprawnego) z obowiązku uzyskania zezwolenia na nabycie m.in. udziału w samodzielnym lokalu użytkowym o przeznaczeniu garażowym, jeżeli jego nabycie związane jest z zaspakajaniem potrzeb mieszkaniowych nabywcy m.in. samodzielnego lokalu mieszkalnego.

W piśmiennictwie podkreślano, że zwolnione od obowiązku uzyskania zezwolenia jest nabycie przez cudzoziemca (także będącego osobą prawną) tylko lokalu o przeznaczeniu garażowym, a więc zwolnienie to dotyczy sytuacji, w której lokal użytkowy o przeznaczeniu garażowym spełnia funkcje związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych cudzoziemca będącego m.in. nabywcą samodzielnego lokalu mieszkalnego. Innymi słowy z art. 8 ust. 1 pkt 1a) ustawy wynika, że nabycie m.in. udziału w samodzielnym lokalu użytkowym o przeznaczeniu garażowym bez konieczności uzyskania zezwolenia dotyczy tylko tych cudzoziemców, którzy nabyli m.in. samodzielny lokal mieszkalny związany z zaspokojeniem ich potrzeb mieszkaniowych, także specyficznie pojmowanych, a których istnienie przyznaje sama strona skarżąca.

Również w judykaturze podkreślono, że podmiotowe i przedmiotowe ograniczenia obowiązku uzyskania przez cudzoziemca zezwolenia odnoszą się do nabycia przez niego własności nieruchomości lokalowej, a decydujący jest cel nabycia takiej nieruchomości, który nie może pozostawać wyłącznie w sferze zamiaru ograniczonego do sfery przeżyć psychicznych (wyrok SN z dnia 5 lutego 2014 r., V CSK 129/13, niepubl.).

Przepis art. 8 ust. 1 pkt 1a) ustawy zwalnia cudzoziemca z obowiązku uzyskania zezwolenia na nabycie m.in. udziału w samodzielnym lokalu użytkowym o przeznaczeniu garażowym, jeżeli nabycie to związane jest z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych nabywcy m.in. samodzielnego lokalu mieszkalnego.

Skoro więc ustawodawca dopuszcza możliwość nabycia przez cudzoziemca, będącego także osobę prawną, samodzielnego lokalu mieszkalnego, a więc przyznaje posiadanie przez osobę prawną, samodzielnego lokalu mieszkalnego, a więc przyznaje posiadanie przez osobę prawną specyficznie pojmowanych potrzeb mieszkaniowych (co potwierdza także sam skarżący), to z zaspokojeniem tych specyficznie rozumianych potrzeb mieszkaniowych także osoby prawnej może być związane nabycie udziału w samodzielnym lokalu użytkowym o przeznaczeniu garażowym.

Ocena występowania związania nabycia „lokalu garażowego” przez cudzoziemca (będącego także osobą prawną) z zaspokojeniem jego potrzeb mieszkaniowych jest oczywiście przedmiotem oceny Sądu, ponieważ spełnienie ustawowej przesłanki istnienia takiego związania przesądza dopiero o zastosowaniu art. 8 ust. 1 pkt 1a) ustawy, a więc o wyłączeniu generalnej zasady obowiązku uzyskania zezwolenia na nabycie takiego lokalu użytkowego.

Nietrafne jest stanowisko strony skarżącej, że nabywany przez cudzoziemca „lokal garażowy” musi zaspakajać potrzeby mieszkaniowe cudzoziemca, a osoba prawna nie może mieć takich potrzeb. Wymieniony przepis nie stanowi bowiem - wbrew stanowisku skarżącej - o zaspakajaniu przez „lokal garażowy” potrzeb mieszkaniowych cudzoziemca, lecz stanowi o z w i ą z a n i u nabycia takiego „lokalu garażowego” z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych jego nabywcy, będącego właścicielem samodzielnego lokalu mieszkalnego.

Wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2017 r., I CSK 70/17

Standard: 52038 (pełna treść orzeczenia)