Otwarty katalog dóbr osobistych
Dobra osobiste - charakterystyka
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Aktualnie podejmowane są próby „konstruowania” nowych dóbr osobistych (więź ze zwierzęciem, prawo do życia w wolnym od zanieczyszczeń środowisku). Próby te oparte są na ekstensywnej wykładni tego pojęcia, wypaczającej istotę jego utrwalonego rozumienia (zjawisko to trafnie nazwane zostało „dekompozycją” konstrukcji dóbr osobistych - zdanie odrębne (...) J. G. do uchwały SN z dnia 27 marca 2018 r., III CZP 60/17). (...) nowych dóbr osobistych może stanowić drogę do nieuzasadnionego systemowo i nieograniczonego rozszerzania granic odpowiedzialności deliktowej za krzywdę. Natomiast ochrona dóbr osobistych ma charakter wyjątkowy. Są to wartości szczególne. Sztuczne rozszerzanie ich katalogu, przez włączanie do niego wartości zmiennych w czasie, niestałych, zależnych od woli uprawnionego (takich jak poczucie więzi z psem) jest sprzeczne z definicją dóbr osobistych. Może prowadzić do szeregu nadużyć. W istocie każdy delikt może prowadzić do krzywdy nazwanej na potrzeby sprawy naruszeniem dobra osobistego. W dalszej perspektywie może prowadzić to do konstruowania kolejnych „dóbr osobistych” jak np. więzi z rośliną czy przedmiotem o sentymentalnym znaczeniu. Taka dekompozycja konstrukcji dóbr osobistych może kolejno prowadzić do rozmycia ich ochrony. W orzecznictwie zwraca się uwagę także na pojmowanie dóbr osobistych razem z odpowiadającymi im prawami podmiotowymi bezwzględnymi i wypływającymi z nich roszczeniami. Z subiektywnie pojmowanego przez powodów dobra osobistego w postaci więzi z psem nie można wywieźć prawa podmiotowego zabraniającego każdemu innemu podmiotowi jakiejkolwiek ingerencji w tę więź.
Wyrok SR w Olkuszu z dnia 28 maja 2021 r., I C 105/20
Standard: 73510 (pełna treść orzeczenia)
Mimo otwartego katalogu dóbr osobistych należy unikać zaliczania do tego katalogu wszelkich wartości o charakterze niemajątkowym, tak aby nie deprecjonować instytucji dóbr osobistych, jako najwyższych wartości niematerialnych człowieka. Z tego względu nie są odosobnione głosy, że nawet wartości niemajątkowe uznawane powszechnie i akceptowane, nie zawsze stanowią dobro osobiste podlegające ochronie na podstawie art. 23 i nast. k.c.
Ochrona dóbr osobistych ma charakter wyjątkowy, wobec czego sięganie do jej mechanizmów powinno następować ostrożnie, z dużą powściągliwością, bez tendencji do sztucznego poszerzania katalogu tych dóbr.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 13 stycznia 2021 r., I ACa 289/20
Standard: 73507 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 51835
Standard: 10742
Standard: 4845
Standard: 43457