Stosowanie w drodze analogii przepisów o charakterze wyjątkowym

Dopuszczalne jest stosowanie per analogiam przepisu wyjątkowego, lecz tylko wtedy, gdy nie uzasadnia on wniosku opartego na argumencie a contrario (por. uchwały SN: z dnia 26 września 1969, III CZP 8/69 i z dnia 19 stycznia 2006 r., III CZP 100/05).

Wyrok SN z dnia 16 marca 2006 r., III CSK 32/06

Standard: 51294 (pełna treść orzeczenia)

W spornej kwestii możliwości stosowania w drodze analogii przepisów o charakterze wyjątkowym należy – nie podejmując problemu co jest, a co nie jest wyjątkiem – udzielić odpowiedzi pozytywnej. Przekonuje ugruntowane mocno w polskim piśmiennictwie i orzecznictwie stanowisko uznające za dopuszczalne zastosowanie per analogiam przepisu wyjątkowego wtedy, gdy spełnione są warunki, które spowodowały wydanie tego przepisu, tak że jego zastosowanie pozostanie w obrębie tej samej rationis. Tylko więc wtedy nie ma podstaw do zastosowania w drodze analogii przepisu wyjątkowego, gdy uzasadnia on wnioskowanie oparte na argumencie a contrario

Uchwała SN z dnia 19 stycznia 2006 r., III CZP 100/05

Standard: 51295 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z panującym obecnie poglądem nie każdy przepis wyjątkowy nie może być stosowany w drodze analogii. W szczególności analogia z takiego przepisu jest dopuszczalna, gdy stan faktyczny nie unormowany odpowiada tym samym warunkom, które uzasadniały wydanie przepisu wyjątkowego. Analogia jest natomiast niedopuszczalna wtedy, gdy przepis wyjątkowy mógłby stanowić podstawę do argumentu a contrario.

Uchwała SN z dnia 26 września 1969 r., III CZP 8/69

Standard: 51298 (pełna treść orzeczenia)