Dochodzenie odsetek za opóźnienie a zasady współżycia społecznego

Dochodzenie roszczenia o zapłatę odsetek może, jak każde wykonywanie prawa podmiotowego, podlegać ze względu na okoliczności, w jakich się odbywa, ocenie z punktu widzenia kryteriów wskazanych w art. 5 k.c. (por. np. wyrok SN z dnia 27 czerwca 2001 r., II CKN 604/00 oraz wyrok SN z dnia 26 czerwca 2003 r., V CKN 411/01), 

Należy się zgodzić z poglądem o niemożności przypisania stronie powodowej zachowań uniemożliwiających pozwanemu spełnienie świadczenia w terminie i czyniących stronę powodową odpowiedzialną za długi okres trwania postępowania w sprawie.

 Wyrok SN z dnia 24 września 2008 r., II CSK 118/08

Standard: 49756 (pełna treść orzeczenia)

Stosowanie art. 5 k.c. musi się opierać na wszechstronnym rozważeniu całokształtu okoliczności rozpoznawanej sprawy. W niniejszej sprawie zbadania wymagała przede wszystkim przyczyna opóźnienie w dochodzeniu roszczenia o zwrot nadpłat i czy opóźnienie to było wywołane działaniem dłużnika, podstaw bowiem do uznania zarzutu przedawnienia za nadużycie prawa można się dopatrywać w sytuacji, w której dłużnik swoim postępowaniem, np. przez podejmowanie pertraktacji lub innych działań, wywołał przekonanie wierzyciela, że dobrowolnie spełni swoje świadczenie, jednak ostatecznie tego nie uczynił – tymczasem zaś doszło do przedawnienia roszczenia. Chodzi tu o tzw. uśpienie czujności wierzyciela (przykładu tego rodzaju sytuacji dostarcza stan faktyczny sprawy, w której zapadł wyrok SN z dnia 13 listopada 1997 r., I CKN 323/97). Podniesienie przez dłużnika w takiej sytuacji zarzutu przedawnienia musi być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyby bowiem zarzut ten okazał się skuteczny, dłużnik uzyskałby korzyść majątkową w istocie w wyniku swego niewłaściwego postępowania.

Wyrok SN z dnia 27 czerwca 2001 r., II CKN 604/00

Standard: 49757 (pełna treść orzeczenia)