Wniosek syndyka o wykreślenie upadłej spółki z rejestru

Syndyk, który na podstawie art. 289 § 1 zd. 2 k.s.h. złożył wniosek o wykreślenie upadłej spółki z rejestru może zaskarżyć orzeczenie zgodne z jego wnioskiem.

Z przepisu art. 289 ust. 1 k.s.h. wynika, że wyłącznie legitymowanym do złożenia takiego wniosku jest syndyk. Niewątpliwie postępowanie rejestrowe jest postępowaniem sądowym, nie dotyczy jednak masy upadłości; dotyczy samej osoby upadłego.

Spółka, o której wykreślenie z rejestru występuje, zgodnie z art. 289 § 1 k.s.h., syndyk, jest z mocy prawa uczestnikiem postępowania rejestrowego. Zważywszy, że postępowanie to wprost dotyczy jej podmiotowości, a ponieważ ma ona zdolność sądową i procesową, syndyk w tym postępowaniu nie może być traktowany jako zastępca pośredni.

Uwzględniając zatem, że z chwilą zakończenia postępowania upadłościowego nie ma już w rozumieniu prawa upadłościowego i naprawczego masy upadłości i w związku z tym funkcja syndyka wygasła, a upadły odzyskał prawo zarządu majątkiem, uprawnienia syndyka do działania po zakończeniu postępowania upadłościowego wynikające z przepisów odrębnych, tu art. 289 § 1 k.s.h., należy traktować nie jako przedłużenie reprezentacji upadłego, ale jako przydaną ustawą szczególną, samoistną legitymację procesową w obszarze, który oddziałuje na sferę publicznoprawną.

W potrzebie zatem zapewnienia spełniania przez Krajowy Rejestr Sądowy jego celów legalizacyjnych istotnych z punktu widzenia ochrony i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego upatrywać należy przyczyn, dla których ustawodawca dopełnienie obowiązku wykreślenia spółki z rejestru w warunkach art. 289 § 1 k.s.h. powierzył innemu podmiotowi niż spółka lub np. wspólnik.

Przyznanie syndykowi ustawą statusu wnioskodawcy w postępowaniu rejestrowym, toczącym się według przepisów kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, musi oznaczać, że wnioskodawca jest uczestnikiem postępowania i status ten zachowuje do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Na gruncie postępowania nieprocesowego nie ma bowiem podstawy do przyjęcia, że legitymacja czynna wnioskodawcy wyczerpuje się wraz ze zgłoszeniem wniosku. Wnioskodawca jest więc też legitymowany do zaskarżenia wydanego w tym postępowaniu rozstrzygnięcia (por. uz. postanowienia SN z dnia 13 grudnia 2013 r. III CZP 89/13).

Kompetencja syndyka do działania po zakończeniu postępowania upadłościowego w sferach, które zmierzają do zapewnienia porządku prawnego pozwala przyjąć, że składając w postępowaniu rejestrowym wniosek o wykreślenie spółki z rejestru były syndyk nie działa ściśle w interesie prywatnym, zasada gravaminis nie będzie miała zatem zastosowania.

Uchwała SN z dnia 11 września 2014 r., III CZP 56/14

Standard: 48952 (pełna treść orzeczenia)