Odszkodowanie z tytułu szkody wywołanej niezgodną z prawem ostateczną decyzją administracyjną

Sąd orzekając o odpowiedzialności za niezgodną z prawem decyzję administracyjną dotyczącą podatku od nieruchomości może ustalić, że szkoda w postaci utraconych korzyści poniesiona przez beneficjenta podatku, odpowiada nieuzyskanemu na skutek wadliwej decyzji podatkowi (art. 417[1] § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c.).

W analizowanym przypadku – abstrahując od pozostałych przesłanek odpowiedzialności z art. 417[1] § 2 k.c. - wysokość szkody odpowiada różnicy między kwotą uzyskaną od podatnika z tytułu podatku od nieruchomości za 2006 r., a kwotą, która zostałaby przez niego uiszczona, gdyby nie wydanie decyzji niezgodnej ‎z prawem. Co do zasady będzie ona zatem odpowiadać różnicy między kwotą zapłaconą przez podatnika z tytułu podatku od nieruchomości zgodnie z deklaracją‎( art. 21 § 2 o.p. i art. 6 ust. 9 u.p.o.l.), a kwotą, którą by zapłacił wraz z odsetkami, gdyby zapadła zgodna z prawem decyzja określająca jego zobowiązanie podatkowe ( art. 21 § 3 o.p.).

Wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2024 r., II CSKP 1929/22

Standard: 85050 (pełna treść orzeczenia)

Na tle art. 417[1] § 2 k.c. organ administracji I instancji nie może odpowiadać za szkodę wyrządzoną wydaną przez siebie decyzją administracyjną na tej podstawie prawnej, gdy decyzja ta była poddana kontroli instancyjnej. Odpowiedzialność cywilną na tej podstawie prawnej ponosi jedynie osoba, w strukturze której funkcjonuje organ II instancji.

Odpowiedzialność odszkodowawcza przewidziana w treści art. 417[1] § 2 k.c. wiąże się m.in. z administracyjnymi decyzjami ostatecznymi, czyli takimi, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 16 § 1 k.p.a.). Jeżeli decyzja stała się ostateczna dopiero z chwilą wydania przez organ drugiej instancji decyzji utrzymującej w mocy zaskarżoną decyzję, to organ pierwszej instancji nie może ponosić odpowiedzialności za skutki decyzji wydanej przez organ administracyjny drugiej instancji. 

Wyrok SN z dnia 15 czerwca 2022 r., II CSKP 151/22

Standard: 80726 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Decyzja administracyjna jest jedną z najbardziej charakterystycznych form działania państwa o charakterze władczym. Wydając decyzję, właściwy organ wykorzystuje swoją nadrzędną pozycję, jednostronnie kształtując sytuację jednostki. Nie może ulegać wątpliwości, że działanie takie mieści się w ramach tradycyjnie rozumianego pojęcia imperium, co oznacza, że stanowi wykonywanie władzy publicznej w rozumieniu art. 417 i n. k.c. Z natury rzeczy wydanie każdej decyzji administracyjnej jest aktem wykonywania władzy publicznej.

Wyrok SN z dnia 6 maja 2022 r., II CSKP 78/22

Standard: 69190 (pełna treść orzeczenia)