Instrukcyjny i procesowy charakter terminu odroczenia ogłoszenia wyroku

Ograniczenie liczby odroczeń ogłoszenia wyroku i zezwalenie tylko na jedno odroczenie na czas do dwóch tygodni nie wykraczają poza dotychczasowe cele i funkcje przepisu; wciąż chodzi wyłącznie o zapewnienie sprawności oraz efektywności postępowania, a także o zmobilizowanie sądów do nieprzewlekania postępowania ponad niezbędną potrzebę. Modyfikując treść normatywną wymienionego przepisu, ustawodawca dążył również do wyeliminowania wykładni umożliwiającej wielokrotne, w zasadzie nieograniczone odraczanie ogłoszenia wyroku, zagrażającej postulatowi wyrokowania w rozsądnym terminie.

Wykładnia ta, ugruntowana od ponad półwiecza, opierała się na argumencie, że w art. 326 § 1 i w jego odpowiedniku w kodeksie postępowania cywilnego z 1930 r. nie było jakichkolwiek ograniczeń w tym zakresie. W jej wyniku przyjęto także -współcześnie wątpliwy z punktu widzenia gwarancji prawa do sądu - brak obowiązku zawiadamiania stron o odroczeniu posiedzenia oraz o kolejnym terminie ogłoszenia wyroku (por. np. orz. SN z dnia 31 grudnia 1938 r., C.II. 1945/36, z dnia 6 marca 1937 r., C.II. 2653/36, z dnia 23 marca 1937 r., C.III. 1764/36, z dnia 20 września 1937 r., C.II. 693/37, z dnia 16 lutego 1938 r., C.I. 3010/37 i z dnia 17z stycznia 1948 r., C.III. 2245/47, oraz uchwała SN z dnia 25 czerwca 1968 r., III CZP 62/68). W tym stanie rzeczy teza o instrukcyjnym charakterze terminu określonego w art. 326 § 1 zdanie drugie k.p.c. oraz o dyrektywnej wymowie ograniczenia liczby odroczeń ogłoszenia wyroku do jednego nie może budzić wątpliwości.

Potwierdza ją celowe zaniechanie przez ustawodawcę ustanowienia jakiejkolwiek sankcji procesowej naruszenia omawianego przepisu (por. uzasadnienie projektu ustawy nowelizującej, Sejm VI kadencji, druk nr 1925). W konsekwencji, kolejne odroczenie ogłoszenia wyroku lub – przy jednokrotnym odroczeniu – przekroczenie terminu dwóch tygodni może być ocenianie wyłącznie w kategoriach niekwalifikowanego uchybienia procesowego.

W skrajnym wypadku możliwe jest uznanie tego uchybienia za mające wypływ na wynik sprawy, w szczególności wtedy, gdy skarżący wykaże w apelacji, że upływ czasu dzielącego zamknięcie rozprawy i ogłoszenie wyroku, dłuższego niż ustawowy, spowodował całkowite zerwanie związku intelektualnego między wynikami rozprawy a treścią orzeczenia.

W wyjątkowej sytuacji obraza art. 326 § 1 zdanie drugie k.p.c. może być oceniana jako oczywista obraza przepisów w rozumieniu art. 40 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 133 ze zm.) albo zakwalifikowana jako sędziowskie przewinienie służbowe przewidziane w art. 107 § 1 tej ustawy, jednak samo stwierdzenie i wytknięcie tego uchybienia albo skazanie sędziego nie wpływa na rozstrzygnięcie sprawy (por. art. 40 § 1 in fine ustawy).

Uchwała SN z dnia 10 lipca 2015 r., III CZP 44/15

Standard: 48045 (pełna treść orzeczenia)