Zatrudnianie w stowarzyszeniu jego członków

Wprawdzie stowarzyszenie jest dobrowolnym i trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych (art. 2 ust. 2 ustawy o stowarzyszeniach), które swoją działalność opiera na pracy społecznej swoich członków, ale do prowadzenia spraw może zatrudniać pracowników (ust. 3). Dotyczy to w szczególności uzasadnionej potrzeby lub konieczności wykonywania obowiązków wykraczających poza statutowe czynności (powinności), bez poszukiwania pracowników spoza członków stowarzyszenia. 

Pracownik stowarzyszenia zatrudniony w sferze jego działalności gospodarczej, będący członkiem stowarzyszenia, jest w takiej samej sytuacji prawnej jak pracownik niebędący członkiem stowarzyszenia.

Wynagrodzenia takich pracowników nie stanowią dochodu stowarzyszenia, ale koszty jego uzyskania.

Postanowienie SN z dnia 17 stycznia 2019 r., III UK 97/18

Standard: 45833 (pełna treść orzeczenia)

Pracownik stowarzyszenia może być jednocześnie członkiem tego stowarzyszenia. Okoliczność ta jednak nie ma wpływu na prawa i obowiązki wynikające ze stosunku pracowniczego. Członkostwo stowarzyszenia nie zwiększa ani nie zmniejsza uprawnień pracowniczych unormowanych w prawie pracy. Oznacza to, że pracownik, który jest jednocześnie członkiem stowarzyszenia, z tego tytułu nie znajduje się w uprzywilejowanej sytuacji. Prawa zatem i obowiązki zarówno pracownika, jak i członka stowarzyszenia nie są wspólne i podlegają odrębnym reżimom prawnym.

Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w sferze działalności gospodarczej stowarzyszenia łącznie z ich udziałem w zysku (jeśli został przewidziany przez organy statutowe) nie podlegają wliczeniu do dochodu z działalności gospodarczej stowarzyszenia.

Na tle powyższych rozważań można wyprowadzić następujące wnioski:

1) pracownik stowarzyszenia zatrudniony w sferze działalności gospodarczej, będący jednocześnie członkiem stowarzyszenia, jest w identycznej sytuacji jak pracownik nie będący członkiem stowarzyszenia w aspekcie praw i obowiązków pracowniczych;

2) wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w sferze działalności gospodarczej stowarzyszenia nie stanowią dochodu stowarzyszenia w rozumieniu art. 34 prawa o stowarzyszeniach;

3) zakaz podziału dochodu stowarzyszenia między członków przewidziany w art. 34 prawa o stowarzyszeniach dotyczy, jako przepis iuris cogentis, wszystkich członków stowarzyszenia niezależnie od tego, czy są pracownikami zatrudnionymi w sferze działalności gospodarczej stowarzyszenia.

Uchwała SN z dnia 27 lutego 1990 r., III PZP 59/89

Standard: 45864 (pełna treść orzeczenia)