Podmiotowość prawna Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa

Z ustawy z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa wynika, że państwo utworzyło Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa jako państwową osobę prawną, której Skarb Państwa powierzał wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do m.in. nieruchomości rolnych w rozumieniu Kodeksu cywilnego położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele gospodarki rolnej (art. 5 ust. 1 u.g.r.S.P.).

Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, jako odrębna od Skarbu Państwa osoba prawna obejmuje w zarząd mienie Skarbu Państwa o cechach określonych w art. 1 u.g.r.S.P. i sprawuje zarząd tym mieniem na rzecz Skarbu Państwa, a zatem powierniczo (por. postanowienie SN z 9 maja 2000 r., IV CKN 29/00).

Objęcie nieruchomości rolnych Skarbu Państwa w zarząd Agencji następuje na podstawie „powierzenia", o którym mowa w art. 5 ust. 1 u.g.r.S.P. Skoro Agencja wyposażona jest w samodzielną podmiotowość prawną, odrębną od podmiotowości Skarbu Państwa, to w „powierzeniu" Agencji przez Skarb Państwa wykonywania prawa własności i innych praw rzeczowych należy widzieć oświadczenie woli rodzące skutki cywilnoprawne, o ile ma ono za przedmiot konkretne składniki majątku Skarbu Państwa i wobec nich ma wywoływać skutek, co oczywiście nie wyklucza możliwości przekazania w jej zarząd aktem normatywnym (generalnym) majątku o określonych cechach.

Z art. 5 ust. 2 u.g.r.S.P. wynika, że Agencja, obejmując we władanie składniki mienia Skarbu Państwa, wstępuje w prawa i obowiązki z nimi związane w stosunku do Skarbu Państwa oraz osób trzecich. W stosunkach prawnych dotyczących mienia oddanego jej w zarząd, po jego objęciu, Agencja działa zatem we własnym imieniu, lecz na rachunek Skarbu Państwa. 

Wyrok SN z dnia 12 grudnia 2017 r., IV CSK 161/17

Standard: 45462 (pełna treść orzeczenia)

Ustawą z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 107, poz. 464 ze zm.) powołana została Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Agencja jest państwową osobą prawną (art. 3 ust. 1 cyt. ustawy). Agencja jako podmiot praw i obowiązków dysponuje wyodrębnionym przedmiotem stanowiącym Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa, o którym mowa w art. 1 i 2 cyt. ustawy, przejętym w trybie ustawy, a także wchodzącym w skład Zasobu mieniem nabytym przez Agencję w drodze umów prawa cywilnego. Agencja wykonuje prawo własności i inne prawa rzeczowe na rzecz państwa w stosunku do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Skarb Państwa jest nadal właścicielem nieruchomości tworzących Zasób (art. 5, 12 cyt. ustawy). Agencja mimo posiadania podmiotowości prawnej jest właścicielem jedynie mienia nabytego w celu zapewnienia funkcjonowania Biura Prezesa i oddziałów terenowych (art. 5 ust. 4 cyt. ustawy). Jedną z form gospodarowania Zasobem przez Agencję jest sprzedaż mienia (art. 24 ust. 1 cyt. ustawy).

Postanowienie SN z dnia 9 maja 2000 r., IV CKN 29/00

Standard: 46481 (pełna treść orzeczenia)