Chwila zaspokojenia się wierzyciela z przewłaszczonej rzeczy

Zaspokojenie wierzyciela zabezpieczonej wierzytelności z przewłaszczonej rzeczy następuje nie z chwilą, gdy nabywa on rzecz na własność, ale z chwilą gdy podejmie czynności prowadzące do zaspokojenia się z niej w celu umorzenia w całości lub w części zabezpieczonej wierzytelności.

Zabezpieczenie udzielane przez zawarcie umowy przewłaszczenia nie ma charakteru akcesoryjnego, a wygaśnięcie zabezpieczonej wierzytelności w całości lub w części nie oznacza, że własność przewłaszczonej rzeczy lub prawa wraca do osoby, która nimi rozporządziła w celu zabezpieczenia.

Wyrok SN z dnia 12 lutego 2016 r., II CSK 815/14

Standard: 45142 (pełna treść orzeczenia)

W każdym wypadku zaspokojenie się wierzyciela z przewłaszczonej rzeczy następuje nie z chwilą nabycia przez wierzyciela własności rzeczy, ale z chwilą dokonania czynności powodującej jego zaspokojenie się z tej rzeczy i prowadzącej do umorzenia w całości lub w części zabezpieczonej wierzytelności (zob. wyroki SN: z dnia 27 czerwca 1995 r., I CR 7/95, z dnia 13 maja 2011 r., V CSK 360/10).

Jednym ze sposobów zaspokojenia się wierzyciela z przewłaszczonej rzeczy, w przypadku gdy dłużnik w terminie określonym w umowie nie zrealizuje wierzytelności, jest zatrzymanie przedmiotu przewłaszczenia. Ponieważ w sytuacji, gdy wartość rzeczy przekroczy wartość wierzytelności, dłużnik może żądać zwrotu nadwyżki według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, istotne jest określenie, w jakim terminie wierzyciel zaspokoił swoją wierzytelność. W przeciwnym wypadku dłużnik nie wiedziałby z jaką chwilą wierzytelność zostanie umorzona ze względu na jej zaspokojenie.

Wyrok SN z dnia 22 października 2014 r., II CSK 784/13

Standard: 69080 (pełna treść orzeczenia)

W każdym wypadku zaspokojenia się wierzyciela z przewłaszczonej rzeczy następuje nie z chwilą nabycia przez wierzyciela własności rzeczy, ale z chwilą dokonania czynności powodującej zaspokojenie się wierzyciela z tej rzeczy i prowadzącej do umorzenia w całości lub w części zabezpieczonej wierzytelności.

Intencją stron umowy o przewłaszczenie na zabezpieczenie (art. 65 § 2 k.c.) nie jest przeniesienie własność rzeczy celem zaspokojenia zobowiązania z umowy np. pożyczki i przyjęcie przez wierzyciela świadczenia w postaci rzeczy na poczet długu z tytułu spłaty pożyczki. Przy przewłaszczeniu na zabezpieczenie realizacja zamierzonego przez strony celu następuje w ten sposób, że w razie niespłacenia długu wierzyciel może, jako właściciel rzeczy, zaspokoić z niej swoją wierzytelność bez potrzeby zachowywania niektórych procedur dyktowanych interesem dłużnika, ale nie oznacza to jednak, że zupełnie dowolnie.

Wyrok SN z dnia 13 maja 2011 r., V CSK 360/10

Standard: 45141 (pełna treść orzeczenia)