Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej
Odszkodowanie z tytułu pogorszenia się sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego (art. 446 § 3 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej może polegać także na pozbawieniu osoby pośrednio poszkodowanej, możliwości korzystania z faktycznego wsparcia udzielanego jej wcześniej przez osobę bliską. Świadczenia te, jakkolwiek trudno wyliczalne, mają niewątpliwie swój wymiar majątkowy, bowiem zwalniają uprawnionych z konieczności pokrywania ich kosztów. Chodzi tu przykładowo o wykonywanie na rzecz uprawnionego różnych prac, w tym fizycznych, prowadzenie gospodarstwa domowego, bezpośrednią opiekę, pomoc w nauce, pracy zawodowej, działalności gospodarczej, remontach, naprawach, utrzymaniu nieruchomości lub innych składników majątku. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 446 § 3 k.c., rekompensuje zatem szeroko pojęte szkody majątkowe, często nieuchwytne lub trudne do obliczenia, prowadzące do znacznego pogorszenia sytuacji życiowej osoby najbliższej (por. uchwała SN z dnia 26 października 1970 r., III PZP 22/70).
Ocena znacznego pogorszenia zależna jest od rozmiarów ujemnych następstw natury majątkowej, zarówno już istniejących, jak i dających się rozsądnie przewidzieć, na podstawie zasad doświadczenia życiowego, w przyszłości, z uwzględnieniem stanu zdrowia osoby uprawnionej, jej wieku, warunków i trudności życiowych, stosunków rodzinnych i majątkowych. Istotne jest również porównanie tej sytuacji ze stanem, w jakim uprawniony by się znajdował, gdyby osoba zmarła pozostawała przy życiu.
Wyrok SN z dnia 25 czerwca 2020 r., II CSK 535/18
Standard: 44697 (pełna treść orzeczenia)
Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej może przejawiać się w utracie wsparcia i pomocy w różnych sytuacjach życiowych, a zwłaszcza w utracie szansy na pomoc w przyszłości, gdy byłaby szczególnie pożądana (por. wyrok SN z dnia 13 maja 1969 r., II CR 128/69). W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że takie pogorszenie, następuje np. w przypadku utraty małżonka bądź ojca przez małoletnie dzieci.
W polskim społeczeństwie pomoc ze strony rodziny (nie tylko stricte finansowa) odgrywa bardzo istotną rolę. W wyroku z 16 grudnia 1986 r., IV CR 442/86 Sąd Najwyższy podkreślił, że rodzice przyczyniają się do zaspokajania potrzeb dzieci nie tylko stricte finansowo, ale również poprzez osobiste starania. W wyroku tym Sąd Najwyższy uznał spowodowanie śmierci rodziców i pozbawienie możliwości wychowania w rodzinie za istotne pogorszenie sytuacji życiowej dzieci.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 8 listopada 2018 r., I ACa 966/17
Standard: 44698 (pełna treść orzeczenia)
Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 446 § 3 KC, obejmuje niekorzystne zmiany bezpośrednio zaistniałe w sytuacji materialnej najbliższych członków rodziny zmarłego, jak też zmiany w sferze dóbr niematerialnych, które jednak rzutują na ich sytuację materialną. Przepis art. 446 § 3 KC ma zatem umożliwić naprawienie szkód majątkowych. W art. 446 § 3 KC użyto określenia „odszkodowanie”.
Odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej jest świadczeniem kompensującym szkodę majątkową, niezależnym od roszczeń z tytułu zadośćuczynienia.
Wyrok SR w Oleśnie z dnia 23 marca 2017 r., I C 388/16
Standard: 10078 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 44703 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 11147 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 67314 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 17217 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 21089 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 44708 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 43842 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 29929 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 29778 (pełna treść orzeczenia)