Funkcjonariusz publiczny - pojęcie
Funkcjonariusz publiczny (art. 115 § 13 k.k.)
Ustawodawca sformułował legalną definicję pojęcia "funkcjonariusz publiczny" w art. 115 § 13 k.k. Zgodnie z tym przepisem: "Funkcjonariuszem publicznym jest: 1) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, 2) poseł, senator, radny, 2a) poseł do Parlamentu Europejskiego, 3) sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy, 4) osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych, 5) osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, 6) osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej, 7) funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej, 8) osoba pełniąca czynną służbę wojskową, 9) pracownik międzynarodowego trybunału karnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe". W pełni aktualna jest uchwała SN z 10 października 1991 r. (sygn. akt I KZP 21/91, OSNKW nr 1-2/1992, poz. 6), uznająca wójta gminy za funkcjonariusza publicznego.
Wyrok TK z dnia 12 lutego 2015 r., SK 70/13 OTK-A 2015/2/14, Dz.U.2015/234
Standard: 3963 (pełna treść orzeczenia)
Za funkcjonariuszy publicznych mogą zastać uznani tylko ci pracownicy instytucji państwowych, którzy zajmują stanowiska kierownicze. Co to jest zajmowanie „stanowiska kierowniczego”, ustawa karna nie wyjaśnia, ale w nauce prawa karnego zwraca się uwagę, że przez ten zwrot należy rozumieć kierowanie całością lub wyodrębnionym działem danej instytucji, a nie pełnienie w niej jakichkolwiek funkcji kierowniczych.
Definicja funkcjonariusza publicznego została w obowiązującym stanie prawnym zawężona w porównaniu z poprzednim. Nie wystarczy przeto przyznanie komuś ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszowi publicznemu, aby uznać go za funkcjonariusza publicznego; niezbędne jest ustalenie, że znajduje się on w którymś z punktów art. 115 § 13 k.k. ( zob. wyrok SN z 27 listopada 2000 r., WKN 27/00)
Postanowienie SN z dnia 8 grudnia 2004 r., IV KK 126/04
Standard: 35185 (pełna treść orzeczenia)
Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 15 września 1999 r. "istotne jest przede wszystkim to, że pojęcie funkcjonariusza pozostaje zawsze w nierozerwalnym związku z instytucją, bądź strukturą w ramach której i na rzecz której funkcjonariusz działa. Z jednostki organizacyjnej czy też organu, z którym jest związany, funkcjonariusz czerpie upoważnienie i umocowanie do podejmowanych przez siebie działań. Można w związku z tym mówić o swoistej identyfikacji tychże działań z celami organizacji na rzecz której działa. Poszczególne działania funkcjonariusza pozostają w związku z wykonywaną przez niego funkcją i wywierają skutki dla jednostki organizacyjnej z którą jest związany. Działalność samej jednostki organizacyjnej jest w praktyce uzewnętrzniana przez jej organy i funkcjonariuszy. Funkcjonariusz zatem zapewnia organizacji (organowi) możliwość działania poprzez realizację właściwych dla niej zadań merytorycznych. Status funkcjonariusza jest ściśle związany z realizowaniem merytorycznych zadań jednostki organizacyjnej (organu), a przez to podstawowych ich celów (sygn. K. 11/99, OTK ZU Nr 6/1999, s. 620).
Wyrok TK z dnia 10 kwietnia 2002 r., K 26/00, OTK-A 2002/2/18, Dz.U.2002/56/517
Standard: 4576 (pełna treść orzeczenia)