Naruszenia dóbr osobistych jednostek samorządu terytorialnego
Dobra osobiste osób prawnych (art. 43 k.c.) Podmiotowy aspekt odpowiedzialności z tytułu naruszenia dóbr osobistych
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Nie narusza dobrego imienia gminy podjęcie na jej terenie działalności gospodarczej w formie prowadzenia klubu go-go, nawet jeżeli niektóre czynności w prowadzonej działalności są sprzeczne z przepisami prawa.
Przez dobra osobiste osoby prawnej rozumie się wartości niemajątkowe związane z wyodrębnieniem osoby prawnej i jej działaniem w zakresie swych zadań; niekiedy dodaje się, że chodzi tu o wartości umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie osoby prawnej w zakresie jej zadań (zob. np. wyroki SN z dnia 14 listopada 1986 r., II CR 295/86, 14 maja 2009 r., I CSK 440/08, i 22 stycznia 2015 r., I CSK 16/14). W przypadku gminy będzie to cała obszerna sfera zadań wyznaczonych przez ustawę o samorządzie gminnym: zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych, urbanistyka, komunikacja, opieka zdrowotna, handel, oświata, kultura, rozrywka, turystyka; zaspokajanie szerokich potrzeb wspólnoty mieszkańców gminy (art. 6-9 ustawy o samorządzie gminnym).
To czy działania pozwanej spółki są zgodne z prawem, czy też naruszają przepisy normujące prowadzenie działalności gospodarczej, przepisy mające na celu przeciwdziałanie alkoholizmowi, przepisy prawa wykroczeń lub przepisy prawa karnego, podlega ocenie organów właściwych do orzekania w sprawach naruszeń tych przepisów. Jeżeli zaś działalność pozwanej spółki związana z prowadzonymi przez nią klubami w W. narusza w pewnych obszarach niektóre z tych przepisów i mimo to jest kontynuowana, to negatywne oceny o nieefektywności Gminy w przeciwdziałaniu takiej działalności mogą być uzasadnione, w odpowiednim stopniu do jej zaniechań w tym względzie. W każdym razie właściwym środkiem przeciwdziałania prowadzeniu działalności gospodarczej z naruszeniem tych przepisów nie jest powództwo o ochronę dóbr osobistych Gminy, gdyż do naruszenia tych dóbr Gminy wskutek takiej działalności nie dochodzi, lecz efektywne egzekwowanie wskazanych przepisów za pomocą środków publicznoprawnych przez powołane do tego organy.
Wyrok SN z dnia 16 listopada 2017 r., V CSK 81/17
Standard: 63654 (pełna treść orzeczenia)
Naruszenia dóbr osobistych osoby prawnej będącej Powiatem nie należy łączyć jedynie z naruszeniem dóbr wszystkich mieszkańców tej wspólnoty tworzących jej substrat osobowy. Istotą osoby prawnej jest to, że jest ona odrębnym podmiotem prawa, a zatem naruszenie dobra osobistego jej urzędników dotyka całości substratu osobowego osoby prawnej, a nie tylko niektórych, wchodzących w jej skład osób fizycznych.
Dobre imię osoby prawnej jest łączone z opinią jaką mają o niej inne osoby trzecie ze względu na zakres jej działalności. Naruszeniem zatem jej dobrego imienia są sformułowania, które obiektywnie oceniając przypisują, choćby pośrednio, osobie prawnej niewłaściwe zachowana mogące spowodować utratę do niej zaufania potrzebnego do jej prawidłowego funkcjonowania w zakresie wykonywania ustawowo powierzonych zadań. Innymi słowy, ocena naruszenia dóbr osobistych osoby prawnej musi łączyć się nie tylko z oceną działań osób wchodzących stricte w skład jej organów, ale także z zachowaniami przypisywanymi urzędnikom samorządowym, których praca jest również elementem funkcjonowania osoby prawnej (zob. wyrok SN z dnia 11 stycznia 2007 r., II CSK 392/06).
Naruszenie dóbr osobistych osoby prawnej będącej Powiatem nie musi więc wprost dotyczyć wszystkich mieszkańców zamieszkujących na jego terytorium, ponieważ zarzuty odnoszące się do sposobu działania zarówno organów każdej osoby prawnej, jak i jej służb (urzędników) mają znaczenie dla renomy i dobrego imienia samej osoby prawnej. Jeżeli więc nawet tylko wobec urzędników samorządowych Powiatu sugeruje się występowanie określonych wysoce negatywnych zachowań, to tym samym podważa się autorytet samej osoby prawnej i naraża ją na utratę zaufania społeczności samorządowej (zob. wyrok SN z dnia 17 lipca 2008 r., II CSK 111/08).
Innymi słowy, negatywne sformułowania w odniesieniu tylko do zachowań osób będących jedynie pracownikami osoby prawnej (np. urzędnikami samorządowymi) mogą prowadzić do naruszenia dobrego imienia (reputacji) samej osoby prawnej, bo sugerują takie jej funkcjonowanie, które podważa zaufanie do niej, niezbędne do prawidłowego wykonywania zadań przez tę osobę prawną.
Wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2016 r., V CSK 486/15
Standard: 43850 (pełna treść orzeczenia)