Zakres podmiotowy ustawy; pojęcie przedsiębiorcy; legitymacja w sprawie czynu niedozwolonego (art. 2 u.z.n.k.)

Zgodnie z art. 2 u.z.n.k. przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową ‎lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.

Pojęcia przedsiębiorcy i działalności gospodarczej występujące w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mają zatem charakter samodzielny i autonomiczny ‎(wyrok SN z 25 maja 2023 r., II CSKP 1641/22), a sama ustawowa definicja przedsiębiorcy zawarta w art. 2 u.z.n.k. jest szeroka (wyroki SN z 26 marca 2002 r., III CKN 777/00, i z 7 stycznia 2004 r., III CK 174/02). Definicja ta wyraźnie odbiega od określenia, którego używa się choćby w ustawie ‎z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców. W związku z tym, w piśmiennictwie wskazuje się, że przepisom ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji podlegają w zakresie, w jakim uczestniczą w działalności gospodarczej, także takie podmioty jak związki zawodowe, fundacje, stowarzyszenia zarejestrowane, publiczne ‎i niepubliczne szkoły wyższe, kościelne osoby prawne, których podstawowe zadania i działalność nie mają charakteru gospodarczego; wymienione podmioty ‎są przedsiębiorcami w świetle wskazanej ustawy niezależnie od rozmiarów ‎tej działalności oraz jej charakteru ubocznego w stosunku do zasadniczej, podstawowej działalności. W istocie bowiem zakres podmiotowy ustawy określa uczestniczenie w działalności gospodarczej przez działalność zarobkową ‎lub zawodową, choćby wykonywaną ubocznie.

Art. 2 u.z.n.k. posługuje się pojęciem „uczestniczenia” w działalności gospodarczej, a więc pojęciem znaczeniowo bardziej pojemnym niż samo „prowadzenie” działalności gospodarczej. W szczególności działanie w celu osiągnięcia zysku (zarobkowe) nie jest konieczną przesłanką zakwalifikowania określonego podmiotu jako przedsiębiorcy w rozumieniu ‎art. 2 ust. 2 u.z.n.k. Przedsiębiorcami w rozumieniu tego przepisu mogą więc także być podmioty prowadzące działalność zawodową, nie w celu osiągnięcia zysku. Oczywiście, owo działanie, aby miało charakter „zawodowy”, musi odpowiadać określonym cechom (stałość, ciągłość, organizacja). Określony podmiot może zaś, prowadząc działalność zawodową, uczestniczyć w działalności gospodarczej.

Uczestniczeniem w obrocie gospodarczym jest szeroki krąg zachowań, które mogą mieć wpływ na bieżące albo przyszłe wyniki działalności przedsiębiorców ‎lub interesy klientów. O tym, czy takie uczestnictwo zachodzi, decyduje nie tylko wola danego podmiotu, ale przede wszystkim obiektywna ocena charakteru i rozmiaru jego działania. Cechy te mogą powodować, że dany podmiot, sam nie działając w celu osiągnięcia zysku, oddziałuje na określoną sferę gospodarczą.

Przez uczestniczenie w działalności gospodarczej należy rozumieć każde zachowanie mające charakter zawodowy bądź zarobkowy, o ile pozostaje ‎ono w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej przez podmiot trzeci ‎i nie polega na korzystaniu z towarów bądź usług takiego przedsiębiorstwa ‎(wyroki SN z 22 października 2003 r., II CK 161/02 ‎i z 29 listopada 2013 r., I CSK 756/12).

Stanowisko Sądów meriti co do tego, iż pozwana nie spełniała warunków uznania jej za przedsiębiorcę w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a zatem uczestniczącej w działalności gospodarczej, jest zatem błędne. Dla zakwalifikowania podmiotu jako przedsiębiorcy w rozumieniu art. 2 u.z.n.k. ‎nie ma przy tym znaczenia, że, wydając komunikat z 1 lipca 2020 r., Naczelna Izba Aptekarska działała w ramach realizacji obowiązków organu samorządu aptekarskiego i że nie kierowała się dążeniem do osiągnięcia dochodu. Istotne jest to, czy pozwana aktywnie działa na rynku, w tym przypadku rynku aptecznym, dysponując możliwością oddziaływania na ten rynek i wpływania na bieżące albo przyszłe wyniki przedsiębiorców (prowadzących działalność apteczną) lub interesy klientów.

Wyrok SN z dnia 13 listopada 2024 r., II CSKP 351/24

Standard: 88502 (pełna treść orzeczenia)

Pojęcie przedsiębiorcy, którego interes został naruszony lub zagrożony dokonaniem czynu nieuczciwej konkurencji, należy interpretować szeroko, z tym, że zakres zgłoszonych roszczeń musi pozostawać w bezpośrednim związku z indywidualnym, własnym interesem powodowego przedsiębiorcy, który został zagrożony lub naruszony wskutek popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, uzasadniając jego legitymację czynną.

Wyrok SN z dnia 7 sierpnia 2014 r., II CSK 761/13

Standard: 67291 (pełna treść orzeczenia)