Odrębność postępowań o stwierdzenie nieważności orzeczenia oraz o odszkodowanie i zadośćuczynienie.

ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. przewiduje dwa różne postępowania, a mianowicie postępowanie o stwierdzenie nieważności orzeczenia oraz postępowanie o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Są to postępowania zasadniczo odmienne; podstawowe różnice dotyczą przecież przedmiotów i ról procesowych uczestników tych postępowań. Przedmiotem postępowania o stwierdzenie nieważności orzeczenia jest kwestia istnienia - określonych w art. 1 cyt. ustawy - podstaw do stwierdzenia nieważności prawomocnego orzeczenia skazującego albo umarzającego postępowanie z innych powodów niż te, o których mowa w art. 11 pkt 1 k.p.k. Chodzi tu zatem o szczególne postępowanie sądowe toczące się po uprawomocnieniu się orzeczenia. Jest ono funkcjonalnie zbieżne z postępowaniami wszczętymi w trybie rewizji nadzwyczajnej i - zwłaszcza - w trybie wznowienia postępowania. Bez wątpienia służy ono korygowaniu ("stwierdzeniu nieważności") prawomocnych orzeczeń. Jak łatwo dostrzec, złożenie wniosku o stwierdzenie nieważności orzeczenia prowadzi - podobnie jak złożenie wniosku o wznowienie postępowania na korzyść oskarżonego - do uruchomienia postępowania w celu rozstrzygnięcia kwestii, czy istnieje przewidziana w ustawie podstawa do unicestwienia prawomocnego orzeczenia skazującego (albo - wyjątkowo - umarzającego postępowanie).

Uchwała SN z dnia 16 września 1992 r., I KZP 22/92

Standard: 43138 (pełna treść orzeczenia)