Wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem wobec jednego współoskarżonego bez skutki dla pozostałych

Złożenie przez prokuratora na podstawie art. 524 § 1 k.p.k. wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem, ograniczonego tylko do jednego spośród współoskarżonych, otwiera drogę do wniesienia kasacji jedynie w stosunku do tego oskarżonego.

Kasacją strona może zaskarżyć wyrok sądu odwoławczego w całości lub w części (art. 425 § 2 zd. 1 w zw. z art. 518 k.p.k.). Nie ulega przy tym wątpliwości, że niewskazanie zakresu zaskarżenia (tak podmiotowego, jak i przedmiotowego) prowadzi do przyjęcia, że wyrok sądu odwoławczego zaskarżony został w całości. Należy przyjąć, że podobne reguły rządzą tzw. "postępowaniem przedkasacyjnym". Skoro od uprzedniego złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem zależy możliwość wniesienia kasacji, to wniesienie kasacji w określonym zakresie zależne jest od tego, czy w tym zakresie uruchomiono tzw. procedurę przedkasacyjną przez złożenie wniosku, o którym mowa w art. 524 § 1 k.p.k. Jeśli zatem we wniosku jednoznacznie zadeklarowano, iż strona domaga się doręczenia orzeczenia zapadłego wobec jednego ze współoskarżonych, to tym samym strona ta uruchamia tzw. procedurę przedkasacyjną w zakreślonej przez siebie części i w tej tylko części może następnie wnosić kasację.

Analogiczny układ w wypadku wniesienia wniosku w trybie art. 524 § 1 k.p.k. przez oskarżonego lub jego obrońcę rysuje się w sposób klarowny. Nie ulega wątpliwości, iż nawet wówczas, gdy jeden obrońca reprezentuje w procesie interesy kilku współoskarżonych, to wniosek złożony w odniesieniu do jednego tylko ze współoskarżonych, nie otwiera drogi do złożenia kasacji w stosunku do pozostałych. Wprawdzie konstatacja ta znajduje oparcie w tym, że do wniesienia kasacji uprawnione są strony (obrońca zaś jest jedynie reprezentantem strony i działając jako reprezentant jednego ze współoskarżonych nie musi jednocześnie działać jako reprezentant innego), to jednak nie można pogodzić się z tym, by prokurator miał być w kontekście analizowanego zagadnienia prawnego traktowany odmiennie niż obrońca. Interpretacja taka prowadziłaby bowiem do zachwiania równowagi stron w procesie karnym, co byłoby w omawianym układzie procesowym szczególnie dotkliwe z tego powodu, iż prokurator - w przeciwieństwie do obrońcy oskarżonego - może wnieść kasację także na niekorzyść oskarżonego.

Postanowienie SN z dnia 22 maja 2000 r., IV KZ 41/00

Standard: 42773 (pełna treść orzeczenia)