Odpowiednie stosowanie w postępowaniu wznowieniowym norm wymienionych w art. 545 § 1 k.p.k.

W przepisuje art. 545 § 1 k.p.k. znajduje się odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 429 k.p.k., ale w tej samej jednostce jest także odesłanie do odpowiedniego stosowania przepisu art. 530 k.p.k.

Odesłanie do art. 429 k.p.k. i do art. 530 k.p.k. ma przy tym charakter globalny, co oznacza, że zastosowanie znajdują wszystkie paragrafy tych artykułów (por. uz. uchwały (7) SN z dnia 16.03.2000 r., I KZP 3/00). W tym układzie trzeba stwierdzić, że chodzi w tych przepisach o stosowanie, w zakresie kontroli zarządzenia o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania, dwóch rozmaitych trybów postępowania.

Tryb określony w art. 429 k.p.k. znajduje zastosowanie wówczas, gdy sądem właściwym do wznowienia postępowania jest sąd okręgowy, zaś tryb określony w art. 530 k.p.k. stosowany być powinien wówczas, gdy sądem właściwym do rozpoznania wniosku o wznowienie postępowania jest sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy (por. uz. uchwały I KZP 3/00).

Jeżeli zatem sądem właściwym do wznowienia postępowania byłby sąd okręgowy, to prezes tego sądu (przewodniczący wydziału, upoważniony sędzia) dokonujący kontroli w obszarze wyznaczonym art. 429 k.p.k. (złożenie wniosku w terminie, osoba uprawniona do złożenia wniosku, kwestia uzupełnienia braków formalnych wniosku) i stwierdzając niedopuszczalność wniosku, wydaje zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania (art. 429 k.p.k.), a na to zarządzenie zażalenie przysługuje do sądu apelacyjnego, zgodnie z treścią art. 429 § 2 k.p.k. w zw. z art. 466 § 2 k.p.k.).

Przepisy art. 530 § 2 i 3 k.p.k. powinny być stosowane natomiast wtedy, gdy sądem właściwym do rozpoznania zażalenia na odmowę przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania jest Sąd Najwyższy, a zatem, gdy sądem właściwym do wznowienia postępowania jest Sąd Najwyższy, jak i wówczas, gdy sądem tym jest sąd apelacyjny. Sąd Apelacyjny zażalenie na zarządzenie wydane na podstawie art. 429 § 1 k.p.k. przez przewodniczącego wydziału sądu okręgowego rozpoznaje w składzie – co do zasady - jednego sędziego (art. 30 § 2 k.p.k.), zaś Sąd Najwyższy zawsze orzeka w składzie jednego sędziego (art. 530 § 3 k.p.k.). Jak już wskazano powyżej, uwagę te poczyniono dlatego, że wskazano na przepis art. 429 § 2 k.p.k. w treści pouczenia w zarządzeniu z dnia 19 kwietnia 2018 r., chociaż przecież zarządzeniem tym nie odmówiono przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania (wówczas trzeba było za podstawę prawną wskazać art. 530 § 3 k.p.k.). Przywołanie przepisu art. 429 § 2 k.p.k. było wobec tego nieuprawnione i przepis ten nie mógł kreować właściwości Sądu Najwyższego do rozpoznania takiego zażalenia.

Postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2018 r., V KZ 26/18

Standard: 42984 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 545 § 1 k.p.k. upoważniający m.in. do stosowania art. 429 oraz art. 530 w postępowaniu wznowieniowym ma zastosowanie tylko do tych wniosków o wznowienie postępowania, co do których nie wydano postanowienia o odmowie ich przyjęcia na podstawie art. 545 § 3 k.p.k.

Art. 545 § 1 k.p.k. ma charakter normy odsyłającej w zakresie postępowania o wznowienie do innych przepisów, także z postępowania kasacyjnego. Przepis ten stanowi, że w postępowaniu o wznowienie odpowiednie zastosowanie znajdzie m.in. art. 429 k.p.k., czy też art. 530 § 2 i 3 k.p.k. Ten ostatni przepis statuuje właściwość Sądu Najwyższego do rozpoznania zażalenia na zarządzenie odmawiające przyjęcia kasacji, w wypadku niespełnienia warunków niezbędnych (formalnych) dla skutecznego jej wniesienia. Oznacza to, że w sytuacji złożenia wniosku o wznowienie postępowania czynności prezesa czy przewodniczącego wydziału związane ze wstępną kontrolą wniosku o wznowienie postępowania, a także uprawnieniami do wniesienia zażalenia na zarządzenie o odmowie przyjęcia takiego wniosku regulowane będą dyspozycją obu wskazanych przepisów. Dotyczy to zatem też kwestii właściwości Sądu Najwyższego, jako sądu uprawnionego do kontroli tych decyzji ( stosowany art. 530 § 3 k.p.k. zd. drugie). Rzecz jednak w tym, że przepis art. 545 § 3 k.p.k. wprowadził nie tylko szczególny tryb co do postąpienia z wnioskami o wznowienie składanymi przez osoby nie będące adwokatami lub radcami prawnymi (chodzi o odmowę ich przyjęcia bez wdrażania procedury usunięcia braków formalnych), ale także określił sąd właściwy do rozpoznania zażalenia na postanowienie wydane na tej podstawie prawnej. Sądem właściwym do rozpoznania zażalenia na postanowienie wydane na podstawie art. 545 § 3 k.p.k. jest ten sam sad, który wydał zaskarżone postanowienie, procedujący w składzie trzech sędziów. Nie ma zatem wątpliwości, że w przypadku skutecznego (terminowego) złożenia zażalenia przez R. M. na postanowienie o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania (art. 545 § 3 k.p.k.), sądem odwoławczym byłby Sąd Apelacyjny w W. w składzie trzech sędziów. Skoro ten sąd jest właściwy do rozpoznania zażalenia na postanowienie merytoryczne wydane na podstawie art. 545 § 3 k.p.k., to i ten sam sąd jest właściwy, zgodnie z regułą zawarta w art. 466 § 2 k.p.k., do kontroli zarządzenia blokującego możliwość rozpoznania zażalenia. 

Postanowienie SN z dnia 19 lipca 2017 r., V KZ 29/17

Standard: 72861 (pełna treść orzeczenia)