Zatarcie skazania, którym nałożono środek karny nałożono w dacie orzekania za przestępstwo z art. 244 k.k.

W sytuacji gdy prawomocnym wyrokiem orzeczono wobec sprawcy przestępstwa jeden ze środków karnych wymienionych w treści art. 244 k.k., i w czasie stosowania tego środka sprawca ten do niego się nie stosuje, fakt, że w dacie orzekania za przestępstwo z art. 244 k.k. nastąpiło zatarcie skazania, którym środek karny nałożono, nie oznacza iż zespół znamion przestępstwa z art. 244 k.k. został zdekompletowany.

Na gruncie normatywnego kształtu przestępstwa z art. 244 k.k., nie sposób przyjąć, aby znamię określające przedmiot przestępstwa, tj. orzeczenie sądu zawierające określony środek karny, odnosić także do czasu orzekania, a nie tylko do daty czynu, zgodnie z ogólną, także konstytucyjną zasadą odpowiedzialności karnej, wyrażoną w art. 42 ust. 1 Konstytucji RP oraz w art. 1 § 1 k.k. (nullum crimen sine lege poenali anteriori).

Jednym ze skutków wykonania prawomocnego wyroku może być obowiązywanie zakazu określonego działania, czy też nakazu powstrzymania się od określonych zachowań, nałożonego tytułem środka karnego, a którego nieprzestrzeganie przez skazanego stanowi przestępstwo z art. 244 k.k. Pomimo takiego normatywnego „sprzężenia” oba te przestępstwa mają samodzielny byt, z reguły inny przedmiot ochrony, i podlegają odrębnemu wykonaniu (R. Stefański: Kilka uwag związanych z przestępstwem niestosowania się do niektórych kar dodatkowych, WPP 1994, z. 3-4, s. 30), co oznacza, że zatarcie pierwszego skazania (tego, którym orzeczono środek karny) nie może wpływać na kształt znamion przestępstwa z art. 244 k.k.

Przepisy Kodeksu karnego nie stwarzają bowiem żadnej podstawy normatywnej, aby będąca treścią instytucji zatarcia skazania, fikcja prawna niekaralności znosiła (eliminowała) te ustawowe znamiona innych czynów zabronionych (art. 148 § 3 k.k., art. 244 k.k.), które wynikają z poprzedniej karalności, w sytuacji, gdy czyny te zostały popełnione przed zatarciem tego skazania i w czasie obowiązywania określonego zakazu (tak jak w przypadku art. 244 k.k.). Za takim poglądem wypowiedział się Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 23 czerwca 2009 r. (II KK 21/09).

Zatarcie skazania oznaczać będzie tylko tyle, że sprawca przestępstwa z art. 244 k.k. (czy też z art. 148 § 3 k.k.) będzie miał w dacie orzekania za to przestępstwo status osoby niekaranej.

Postanowienie SN z dnia 28 października 2009 r., I KZP 24/09

Standard: 42546 (pełna treść orzeczenia)