Postanowienie z dnia 2009-06-23 sygn. II KK 21/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KK 21/09

P O S T A N O W I E N I E

Dnia 23 czerwca 2009 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Ewa Strużyna (przewodniczący)

SSN Józef Skwierawski (sprawozdawca)

SSA del. do SN Andrzej Ryński

Protokolant Ewa Oziębła

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Zbigniewa Siejbika,

w sprawie B. G.

skazanego za przestępstwo określone w art. 178a § 1 k.k.

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie

w dniu 23 czerwca 2009 r.,

kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego

na niekorzyść skazanego ((…))

od wyroku Sądu Okręgowego w W.

z dnia 3 września 2008 r., sygn. akt IX Ka (…)

zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w W.

z dnia 15 kwietnia 2008 r., sygn. akt III K (…),

1. oddala kasację,
2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy ustanowionego z urzędu, adw. H. B. - Kancelaria Adwokacka w W., kwotę 732 zł. (siedemset trzydzieści dwa złote), w tym 22% podatku VAT, za obronę w postępowaniu przed Sądem Najwyższym,
3.  obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego.

 U Z A S A D N I E N I E

 Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2008 r. (III K (…)) uznał B. G. za winnego tego, że w dniu 20 września 2006 r. umyślnie naruszył zasady ruchu drogowego w ten sposób, że kierował samochodem będąc w stanie nietrzeźwości i pomimo orzeczonego przez Sąd Rejonowy w B. wyrokiem z dnia 30 października 2003 r. (VII K (…)) zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres trzech lat – to jest przestępstwa określonego w art. 178a § 1 k.k. i art. 244 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Sąd wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności i orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat.

Po rozpoznaniu apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego, Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 3 września 2008 r. (IX Ka (…)) zmienił zaskarżony wyrok – na podstawie art. 440 k.p.k. – w ten sposób, że „z czynu przypisanego wyeliminował działanie w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów” i przyjmując za podstawę skazania i wymiaru kary art. 178a § 1 k.k., złagodził karę pozbawienia wolności do 6 miesięcy. W pozostałej części utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Kasację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł – na podstawie art. 521 k.p.k. i z zachowaniem terminu określonego w art. 524 § 3 k.p.k. – Prokurator Generalny, zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść skazanego. W kasacji podniesiono zarzut rażącego naruszenia „art. 433 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 437 § 2 k.p.k. i art. 440 k.p.k., polegającego na zaniechaniu dokonania przez Sąd Okręgowy w W. należytej kontroli odwoławczej zaskarżonego orzeczenia (...), w następstwie czego doszło do bezpodstawnego uznania, że jest ono rażąco niesprawiedliwe, a także, że zebrane dowody pozwalają na jego zmianę i orzeczenie odmiennie co do istoty i wyeliminowania z opisu popełnionego (...) czynu działania w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów (...) w sytuacji, kiedy zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na podjęcie takiego rozstrzygnięcia...” – wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Sąd Odwoławczy wyeliminował z opisu czynu przypisanego skazanemu przez Sąd Rejonowy tę część, która stanowiła podstawę przyjęcia, że zachowanie skazanego wyczerpało znamiona przestępstwa określonego w art. 244 k.k. Sąd Okręgowy dokonał tej zmiany w wyniku ustalenia, że wyrok orzekający wobec skazanego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (VII K (…) Sądu Rejonowego w B.) uległ zatarciu z dniem 6 maja 2007 r., a więc nie można „uznawać, że tym wyrokiem kiedykolwiek orzeczony był zakaz prowadzenia pojazdów”.

W kasacji trafnie podniesiono, że w czasie wyrokowania Sądu odwoławczego wyrok zawierający orzeczenie o środku karnym nie uległ zatarciu, ponieważ postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z dnia 23 grudnia 2004 r. (VII Ko (…)) zarządzono wykonanie orzeczonej tym wyrokiem kary pozbawienia wolności. Postanowienie to wydano w związku z popełnieniem przez skazanego w okresie próby przestępstwa określonego w art. 244 k.k., za które wymierzono mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Zasadnie twierdzi również skarżący, że w czasie wyrokowania Sądu odwoławczego w niniejszej sprawie pozostawał w jej aktach m.in. odpis wyroku Sądu Rejonowego w B. z dnia 28 września 2004 r. (VII K (…)), a jego treść zobowiązywała Sąd odwoławczy do przeprowadzenia z urzędu dowodu z akt wykonawczych sprawy VII K (…) Sądu Rejonowego w B.

W istocie, nie sposób przeczyć, że rozstrzygnięcie Sądu odwoławczego w części zmieniającej wyrok Sądu pierwszej instancji – i to przy zastosowaniu art. 440 k.p.k. – wymagało uprzedniego ustalenia, że rzeczywiście doszło do zatarcia skazania w sprawie VII K (…), zwłaszcza, iż treść wyroku w sprawie VII K (…) stanowczo uzasadniała potrzebę dokonania tego ustalenia. Zaniechanie przeprowadzenia dowodu z akt wykonawczych sprawy VII K (…) stanowiło w tych warunkach o naruszeniu wymagań określonych w art. 366 § 1 k.p.k. a także w art. 437 § 2 k.p.k.

Uwzględnienie wskazanych wyżej okoliczności nakazywałoby uznać kasację za zasadną, skoro i wpływ uchybienia Sądu odwoławczego na treść wyroku był niewątpliwy. Jednakże w okresie między wniesieniem kasacji a jej rozpoznaniem uległa zmianie sytuacja prawna skazanego w zakresie istotnym dla oceny zasadności zarzutu kasacji. Po zarządzeniu wykonania kary pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem wydanym w sprawie VII K (…) Sądu Rejonowego w B., a następnie dwukrotnym odroczeniu jej wykonania, Sąd ten postanowieniem z dnia 19 grudnia 2006 r. (VII Ko (…)) na podstawie art. 152 k.k.w. zawiesił wykonanie tej kary na okres dwóch lat. Okres ten, a także następujący po nim okres 6 miesięcy (art. 76 § 1 k.k.) upłynął w dniu 19 czerwca 2009 r. W okresie tym nie doszło do zarządzenia wykonania kary, zatem z tym dniem skazanie uległo zatarciu (k. 23 akt Sądu Najwyższego).

Sąd Najwyższy w składzie orzekającym w niniejszej sprawie nie podziela poglądu Sądu odwoławczego – akceptowanego również przez skarżącego – zgodnie z którym zatarcie skazania stanowi przeszkodę do późniejszego skazania za naruszenie zakazu orzeczonego wyrokiem, który uległ zatarciu. Kwestia ta nie może być jednak rozważana w niniejszej sprawie, i nie może być zatem powodem uwzględnienia kasacji i uchylenia zaskarżonego orzeczenia – pozostawała bowiem poza granicami zarzutu podniesionego w kasacji wniesionej na niekorzyść skazanego. Nakaz rozpoznania kasacji „w granicach (...) podniesionych zarzutów” (art. 536 § 1 k.p.k.) sprawia, że uwzględnienie takiej kasacji z powodów w ogóle w niej niewskazanych i nie będących przedmiotem zarzutu, byłoby niedopuszczalne. Wszelkie wątpliwości w kwestii granic zarzutu kasacji usuwa fakt, że jego merytoryczną podstawą jest respektowanie poglądu o przesądzającym znaczeniu zatarcia skazania, wykluczającym możliwość ukarania sprawcy przestępstwa określonego w art. 244 k.k.

Z tych względów Sąd Najwyższy oddalił kasację.