Należność przysługujące tłumaczowi jako koszty procesu (art. 616 § 1 pkt 2, art. 618 § 1 pkt 7, art. 619 § 3 k.p.k.)

Zgodnie z § 6 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 261) wynagrodzenie za tłumaczenie ustne za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza wynosi stawkę jak za stronę tłumaczenia określoną w § 2 ust. 1 pkt 2 i powiększoną o 30%, a w postępowaniu przyspieszonym o 100%. Godziny obecności oblicza się od godziny, na którą tłumacz został wezwany, do godziny zwolnienia go od udziału w czynności. Stosownie natomiast do § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a ww. rozporządzenia, stawka wynagrodzenia tłumacza przysięgłego za sporządzenie poświadczonego tłumaczenia, za stronę tłumaczenia z języka polskiego na język angielski, niemiecki, francuski i rosyjski, wynosi 45,11 zł. Oznacza to, że w tym przypadku stawka należnego tłumaczowi wynagrodzenia, za godzinę tłumaczenia ustnego, wynosiła 58,64 zł (45,11 zł + 30% x 45,11 zł). W związku z tym, że tłumacz przysięgła została wezwana na rozprawę kasacyjną na godzinę 11.00, a zwolniono ją po godzinie 12.00, tytułem wynagrodzenia należało przyznać podwójną wysokość tejże stawki, czyli kwotę 117,28 zł.

W związku ze stawiennictwem na rozprawę kasacyjną, tłumacz musiała ponadto odbyć 22 kilometrową podróż samochodem wyposażonym w silnik o pojemności skokowej 1997 cm3. Z tego też powodu, tytułem zwrotu kosztów podróży, w oparciu o przepisy art. 618g w zw. z art. 618a § 1 i 2 k.p.k. i mając na uwadze § 2 pkt 1 lit. b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2002 r., Nr 27, poz. 271 ze zm.), należało przyznać żądaną kwotę 18,26 zł. Poniesienie kosztów w tej wysokości zostało bowiem należycie wykazane, a powyższa kwota nie przekracza wysokości kosztów przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Postanowienie SN z dnia 29 listopada 2022 r., IV KK 688/21

Standard: 71808 (pełna treść orzeczenia)

Należności tłumacza, które stanowią wydatki Skarbu Państwa (art. 618 § 1 pkt 7 k.p.k.), będące kosztami procesu (art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k.), zasądzanymi od skazanego na rzecz Skarbu Państwa (art. 627 k.p.k.) nie obejmują należności tłumacza występującego w postępowaniu karnym na podstawie art. 72 k.p.k. W tej części wydatki ponosi Skarb Państwa (ewentualnie oskarżyciel prywatny albo oskarżyciel posiłkowy subsydiarny).

Artykuł 618 § 1 pkt 7 k.p.k. w zw. z art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k. zalicza należność przysługującą tłumaczowi do kosztów procesu, które zgodnie z treścią art. 627 k.p.k. i art. 629 k.p.k. podlegają zasądzeniu w razie skazania lub warunkowego umorzenia postępowania. Ustawodawca jednak w art. 72 § 1 k.p.k. zaznaczył, że pomoc tłumacza jest bezpłatna i stąd nie jest możliwe zasądzenie od oskarżonego kwoty wpłaconej tłumaczowi za pomoc świadczoną przez niego oskarżonemu. 

Artykuł 72 § 1 k.p.k. stanowi lex specialis w stosunku do wyżej wymienionych przepisów. Mają one zastosowanie do kosztów tłumacza powołanego w celu przesłuchania innych osób lub przetłumaczenia dokumentów innych niż akty procesowe wymienione w art.72 § 3 k.p.k. Gdy tłumacz jest wyznaczony do pomocy oskarżonemu, koszty ponosi Skarb Państwa, a gdy z pomocy korzystano wyłącznie dla celów dowodowych (tłumaczenie dokumentów sporządzonych w języku obcym lub przesłuchań świadków), koszty mogą finalnie obciążyć oskarżonego. 

Sądy powinny w każdym wypadku rozważyć, które wydatki w związku z zaangażowaniem tłumacza poniesione zostały z koniecznością zapewnienia prawa oskarżonego do pomocy tłumacza, które zaś wyłącznie w wyniku przeprowadzenia samych czynności dowodowych. Te ostatnie, w określonej sytuacji, mogą wejść w skład kosztów procesu ponoszonych przez oskarżonego lub osobę, w stosunku do której postępowanie zostało warunkowo umorzone.

Jednakże, gdy oskarżony będzie korzystać z pomocy tłumacza, niezależnie od rodzaju tłumaczonej czynności procesowej, koszty z tym związane poniesie Skarb Państwa. Niezasadne byłoby wprowadzenie podziału między czynnościami z udziałem tłumacza, które są konieczne dla zapewnienia oskarżonemu jego prawa do obrony, a udziałem w czynnościach, które nie mają tego charakteru, i w związku z tym obciążenie oskarżonego poniesionymi kosztami tłumaczeń. Taka interpretacja przepisu art. 619 § 3 k.p.k. byłaby sprzeczna z celami art. 6 ust. 3 lit. e powołanej Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Przepis art. 619 § 3 k.p.k. przewiduje, że bezpłatność korzystania z pomocy tłumacza ma charakter trwały, tym samym koszty tłumaczenia ponosi państwo bez względu na wynik procesu.

Postanowienie SN z dnia 13 września 2016 r., V KK 36/16

Standard: 41632 (pełna treść orzeczenia)