Odpowiedzialność karna za wyjaśnienia, w których oskarżony popełnia czyn zabroniony

Prawo do obrony, o którym stanowi art. 6 k.p.k., zapewniające oskarżonemu (podejrzanemu) swobodę wypowiedzi co do zarzuconego mu czynu zabronionego, chroniące zarazem przed poniesieniem odpowiedzialności karnej z powodu ich treści, nie legalizuje innych zachowań oskarżonego o znamionach czynu zabronionego, choćby zmierzały one do uniknięcia bądź złagodzenia odpowiedzialności za czyn zarzucony. Normy prawa procesowego nie stwa-rzają oskarżonemu żadnego w tej mierze immunitetu.

Nie ma aksjologicznych podstaw ku temu, by poza obszarem penalizacji pozostawić zachowanie oskarżonego ukierunkowane na obalenie oskarżenia, a polegające na popełnieniu czynu zabronionego. Trafnie ujmuje się w doktrynie, że oskarżony nie jest uprawniony do bezkarnego przeciwdziałania możliwościom pociągnięcia do odpowiedzialności karnej, do atakowania dóbr prawnokarnie chronionych.

Taki właśnie charakter i cel miał czyn oskarżonego polegający nie na formułowaniu wypowiedzi, lecz na złożeniu na dokumentach procesowych podpisów za inną osobę. Stanowiło to fałsz materialny pozbawiający dokumenty wiarygodności. Jak już podniesiono, oskarżony tym czynem, upozorował że to właśnie ta osoba została zatrzymana w określonych okolicznościach i brała udział w dalszych czynnościach procesowych, nie składając zarzutów co do ich przebiegu (art. 150 § 2 k.p.k.). Na skutek podrobienia podpisów doszło do zakłócenia toku postępowania karnego, przez skierowanie ścigania przeciwko innej osobie, niż faktycznie zatrzymana. Wadliwy kierunek ścigania skorygowano dopiero po przesłuchaniu oskarżonego w charakterze podejrzanego. 

Wyrok SN z dnia 9 lutego 2004 r., V KK 194/03

Standard: 41381 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z uchwałą całej Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1961 r., VI KO 29/59 oskarżeni nie mogą bezkarnie składać wyjaśnień o treści zabronionej przez ustawę karną.

Pomawianie funkcjonariusza MO o stosowanie niedozwolonych, sprzecznych z prawem metod przesłuchiwania może poniżyć go w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia jego funkcji, może zatem stanowić przestępstwo określone w art. 178 § 1 k.k [art. 212 k.k.].

Uchwała SN z dnia 29 czerwca 1972 r., VI KZP 67/71

Standard: 41375 (pełna treść orzeczenia)