Uchwała z dnia 1972-06-29 sygn. VI KZP 67/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KZP 67/71

Uchwała 7 sędziów z dnia 29 czerwca 1972 r.

Złożone przed sądem wyjaśnienia oskarżonego, zawierające nieprawdziwy zarzut stosowania wobec niego przez funkcjonariusza MO niedozwolonych metod przesłuchania, mogą stanowić przestępstwo określone w art. 178 § 1 k.k., a gdy sprawca działa w celu poniżenia tego funkcjonariusza w opinii publicznej lub narażenia go na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia tych funkcji - w art. 178 § 2 k.k.

Przewodniczący: Prezes F. Wróblewski. Sędziowie: M. Budzianowski, Z. Kubec (sprawozdawca), J. Matysiak (współsprawozdawca), Z. Neumann, W. Sutkowski, K. Wagner.

Prokurator Prokuratury Generalnej: T. Guzkiewicz.

Sąd Najwyższy w sprawie Romana Jana B., oskarżonego z art. 248 k.k., po rozpoznaniu przekazanego w trybie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki w Gdańsku postanowieniem z dnia 25 października 1971 r., a na podstawie art. 30 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 11, poz. 54; zm.: Dz. U. z 1972 r. Nr 23, poz. 166) przez skład zwykły postanowieniem z dnia 18 lutego 1972 r. powiększonemu składowi Sądu Najwyższego zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"Czy podniesiony przez oskarżonego w jego wyjaśnieniach przed sądem nieprawdziwy zarzut pod adresem funkcjonariusza MO o stosowaniu wobec tego oskarżonego niewłaściwych metod przesłuchania stanowi przestępstwo określone w art. 178 § 2 k.k, jeżeli oskarżony złożył takie wyjaśnienia w przekonaniu, że mogą mieć one istotne znaczenie dla jego obrony?"

i po wysłuchaniu wniosku prokuratora

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Zgodnie z uchwałą całej Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1961 r. - VI KO 29/59 (OSN 1961, z. II, poz. 20) oskarżeni nie mogą bezkarnie składać wyjaśnień o treści zabronionej przez ustawę karną. Pogląd ten jest również słuszny w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 1970 r. Wprawdzie uchwała dotyczy złożenia wspomnianych wyjaśnień przed władzą lub urzędem powołanym do ścigania przestępstw, ale zrozumiałe jest, że nie powinno pozostać bezkarne złożenie takich wyjaśnień także przed sądem. W tym ostatnim wypadku jednak nie można mówić o dopuszczeniu się przez oskarżonego przestępstwa określonego w art. 248 k.k. (odpowiednik art. 143 k.k. z 1932 r.), sąd bowiem nie jest władzą powołaną do ścigania przestępstw, a interpretacja rozszerzająca tego przepisu na niekorzyść oskarżonego nie jest dopuszczalna.

Pomawianie funkcjonariusza MO o stosowanie niedozwolonych, sprzecznych z prawem metod przesłuchiwania może poniżyć go w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia jego funkcji, może zatem stanowić przestępstwo określone w art. 178 § 1 k.k., a jeżeli sprawca działa w celu poniżenia tego funkcjonariusza w opinii publicznej lub narażenia go na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia tych funkcji - w art. 178 § 2 k.k.

OSNKW 1972 r., Nr 10, poz. 150