Powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

Z powództwem opartym na art. 10 ust. 1 u.k.w.h. może wystąpić również uczestnik postępowania wieczystoksięgowego zakończonego dokonaniem wpisu, który następnie uprawomocnił się, jeśli tylko w wyniku dokonanego wpisu nastąpiła w ocenie uczestnika niezgodność treści księgi z rzeczywistym stanem prawnym (wyrok SN z 13 kwietnia 2007 r., I CSK 479/06).

Prawomocność wpisu w księdze wieczystej nie stanowi przeszkody w wytoczeniu skutecznego powództwa na podstawie art. 10 ust. 1 u.k.w.h. Przedmiot postępowania wieczystoksięgowego i postępowania o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, jak też zakres kognicji sądu w tych postępowaniach, jest bowiem różny. W pierwszym postępowaniu sąd bada jedynie, czy treść księgi wieczystej i dokumenty dołączone do wniosku uzasadniają dokonanie wpisu, w drugim przedmiotem badania jest natomiast rzeczywisty stan prawny nieruchomości.

Postępowanie dowodowe prowadzone w sprawie toczącej się na podstawie art. 10 ust. 1 u.k.w.h. nie podlega w zasadzie ograniczeniom, w przeciwieństwie do postępowania o wpis do księgi wieczystej. Zważywszy na inną podstawę faktyczną i prawną żądania wynik postępowania wieczystoksięgowego nie przesądza o zasadności żądania zgłoszonego w powództwie opartym na art. 10 ust. 1 u.k.w.h. (por. uz. uchwały SN z dnia 27 kwietnia 1994 r., III CZP 54/94).

Postanowienie SN z dnia 25 lutego 2022 r., II CSKP 386/22

Standard: 72608 (pełna treść orzeczenia)

Celem powództwa wytaczanego na podstawie art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1007 - dalej: „KWU”) jest ustalenie i ujawnienie w księdze wieczystej - podlegającego wpisowi - prawa osoby zainteresowanej, przy jednoczesnym ustaleniu braku podstaw do utrzymywania w mocy istniejącego wpisu. W sensie ogólnym chodzi o to, żeby wpisy w księgach odzwierciedlały prawdziwy i aktualny stan prawny nieruchomości; w ten sposób realizuje się nie tylko interes prywatny, ale także interes publiczny, wypływający głównie z troski państwa o bezpieczeństwo obrotu prawnego.

Uchwała SN z dnia 26 lipca 2017 r., III CZP 31/17

Standard: 16863 (pełna treść orzeczenia)