Koszty postępowania w sprawach objętych art. 554 § 4 k.p.k.

Jeszcze pod rządami przepisów Kodeksu postępowania karnego w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1247) w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych prezentowany był pogląd, według którego nawet częściowe uwzględnienie wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie rodziło po stronie wnioskodawcy uprawnienie do domagania się od Skarbu Państwa zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem jednego pełnomocnika (por. wyrok SN z dnia 20 października 2011 r., IV KK 137/11; wyrok SA w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2007 r., II AKa 71/07). 

Słuszność tego poglądu została potwierdzona przez ustawodawcę, który dodając § 4 do znowelizowanego z dniem 1 lipca 2015 r. przepisu art. 554 k.p.k. wprost stwierdził, że w razie uwzględnienia roszczeń choćby w części wnioskodawcy przysługuje od Skarbu Państwa zwrot uzasadnionych wydatków, w tym z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika.

Wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2017 r., V KK 382/16

Standard: 41098 (pełna treść orzeczenia)

Artykuł 554 § 4 k.p.k., dodany ustawą z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2013 r., poz. 1247, stosuje się także do spraw wszczętych przed dniem 1 lipca 2016 r.

Ustawą z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks p o stępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2013 r., poz. 1247, do art. 554 k.p.k. dodano § 4, w którym w prowadzono zasadę, że wnioskodawcy należy się od Skarbu Państwa zwrot poniesionych wydatków, w tym z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika, jeżeli roszczenie zostało uwzględnione choćby w części. 

Zaistniała zmiana rozstrzygnęła wątpliwości, które pojawiały się w dotychczasowym stanie prawnym (przed nowelizacją). W orzecznictwie wypowiadane były rozbieżne poglądy. Według pierwszego stanowiska, prezentowanego już na gruncie Kodeksu postępowania karnego z 1969 r., w postępowaniu przewidzianym w Rozdziale 58 Kodeksu postępowania karnego dochodzącemu odszkodowania lub zadośćuczynienia nie przysługuje zwrot wydatków w związku z ustanowieniem pełnomocnika, nawet jeżeli roszczenie uwzględniono. Wówczas, zgodnie z art. 620 k.p.k., powinien ponieść je wnioskodawca.

Wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2016 r., II KK 365/15

Standard: 41387 (pełna treść orzeczenia)