Obrona konieczna uczestnika bójki
Udział w bójce lub pobiciu (art. 158 k.k.) Obrona konieczna (art. 25 k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Oczywistą implikacją ustalenia udziału w bójce jest co do zasady, niemożność rozważania w stosunku do osób w niej uczestniczących obrony koniecznej. Udział w bójce, dopóki trwa, wyklucza przyjęcie obrony koniecznej. Także nie działa w obronie koniecznej ten, kto włącza się do bójki w celu przyjścia z pomocą jednemu z jej uczestników, bo w ten sposób powiększa krąg bijących się osób, potęgując tym samym niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia uczestników zajścia.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 16 grudnia 2019 r., II AKa 179/19
Standard: 77045 (pełna treść orzeczenia)
Oskarżeni byli napastnikami i agresorami, to oni wywołali atak. Użycie w takim wypadku przez pokrzywdzonego noża wobec agresorów, było uzasadnione, bo to po jego stronie istniały podstawy do obrony koniecznej i zważywszy na to, jakich doznał obrażeń, miałby prawo użyć noża skuteczniej, czyli tak, aby nie dopuścić do zmasakrowania swojej twarzy. To oskarżeni swoim atakiem spowodowali, że pokrzywdzony wyjął złamany nóż i się nim próbował bronić, zresztą zupełnie nieskutecznie. Tak więc jeśli mowa o obronie koniecznej, to nigdy po stronie napastników, ponieważ osoba wszczynająca zwadę, jako agresor, musi się liczyć ze skuteczną obroną konieczną. Sama natomiast – jako napastnik – pozbawia się prawa do powoływania się na obronę konieczna, ponieważ przed spowodowanym przez siebie atakiem, nie istniał żaden bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
O obronie koniecznej po stronie napastników, można by mówić dopiero wtedy, gdyby napadnięty uzyskał nad nimi znaczącą przewagę i role się odwróciły.
W orzecznictwie wskazano również, iż „dla zaistnienia obrony koniecznej niezbędnym jest, aby sprawca działał z zamiarem obrony bezpośrednio zaatakowanego dobra prawnego. Wszelkie działania przedsięwzięte w celu odwzajemnienia krzywd doznanych uprzednio […] nie mają charakteru obronnego.
Niezbędnym, podmiotowym elementem obrony koniecznej jest działanie z woli obrony, a nie z woli odwetu. Niezbędnym elementem podmiotowym obrony koniecznej jest, aby akcja broniącego się wynikała ze świadomości, że odpiera on zamach i podyktowana była wolą obrony. Ten podmiotowy element działania w obronie koniecznej ułatwia rozgraniczenie rzeczywistych działań obronnych od społecznie negatywnych aktów zemsty, samosądu lub chuligaństwa” [wyrok SN z dnia 19 lutego 1997 roku, IV KKN 292/96].
Wyrok SO w Krośnie z dnia 25 października 2016 r., II Ka 334/16
Standard: 6001 (pełna treść orzeczenia)